گلبول های قرمز خون، اکسیژن را از ریه ها به بافتهای مختلف بدن منتقل می کنند. سلول‌های قرمز خون دارای هموگلوبین می باشند. طول عمر گلبول های قرمز ۱۲۰روز می باشد و بعد از این مدت به عناصر سازنده خود مبدل می شود.
✔️به طور کلی میزان طبیعی گلبول های قرمز ۳۵ تا ۵٫۶۵ میلیون گلبول قرمز در هر میکرولیتر خون برای مردان و ۳٫۹۲ تا ۵٫۱۳ میلیون گلبول قرمز در هر میکرو لیتر خون برای زنان در نظر گرفته می شود. در کودکان، محدوده ی بالای شمارش گلبولهای قرمز با توجه به سن و جنس متفاوت است.
◀️ دلایل افزایش گلبول های قرمز
➖میزان پایین اکسیژن
➖بدن ممکن است تولید گلبولهای قرمز را برای جبران شرایطی که منجر به میزان پایین اکسیژن در بدن می شود، افزایش دهد مانند بیماری قلبی، نارسایی قلبی، هموگلوبینوپاتی (نقص ژنتیکی در ساختار هموگلوبین که باعث کاهش ظرفیت حمل اکسیژن گلبولهای قرمز می شود)، ارتفاعات، بیماری انسدادی مزمن ریه، فیبروز ریوی، سایر بیماری های ریه و استعمال دخانیات.
➖بعضی از داروهای خاص نظیر استروئیدهای آنابولیک و تزریق پروتئین (اریتروپویتین) تولید گلبول های قرمز را تحریک می کنند.
➖افزایش غلظت گلبولهای قرمز در مواقع کمبود آب بدن (کاهش پلاسمای خون در شرایط کم آبی بدن).
➖بیماری کلیوی. در بعضی از سرطانهای کلیه و گاهی اوقات بعد از پیوند کلیه، کلیه ها ممکن است اریتروپویتین زیادی تولید کنند که منجر به افزایش تولید گلبولهای قرمز می شود.
➖تولید بیش از حد مغز استخوان
➖پلی سیتمی ورا (نوعی بیماری خونی که مغز استخوان بیش از حد گلبول قرمز می سازد)
◀️دلایل کاهش گلبول های قزمز
◼️کمبود آهن
◻️کمبود ویتامین B12 و اسید فولیک
◼️همولیز RBC (در بیماریهای خاص نظیر فاویسم)
◻️بعضی مشکلات ژنتیکی مانند گلبولهای قرمز داسی شکل
◼️بعضی از بیماریها مانند سرطان، بیماری ایدز، آرتریت روماتوئید، بیماری کلیوی، و سایر بیماریهای التهابی حاد یا مزمن می توانند در تولید گلبول های قرمز دخالت کنند.
◻️خونریزی دستگاه گوارش مانند خونریزی معده یا روده
◼️سوءتغذیه
◻️بیماری های مغز استخوان نظیر سرطان خون و میلوفیبروز
◼️کم خونی همولیتیک
◻️اختلالات روده که بر جذب مواد مغذی در روده کوچک تأثیر می گذارد – مانند بیماری کرون و سلیاک- فرد را در معرض کم خونی قرار می دهد.
◀️هموگلوبین (HBG)
✔️هموگلوبین پروتئینی است که در گلبول های قرمز خون وجود دارد و اکسیژن را به اندام ها و بافت های بدن حمل نموده و دی اکسید کربن را از اندام ها و بافت ها گرفته و به ریه ها انتقال می دهد. مقدار آن در خون نشانه کم خونی، پرخونی و یا طبیعی بودن خون فرد است.
✔️در صورتی که آزمایش هموگلوبین نشان دهد که سطح هموگلوبین شما پایین تر از حد معمول است، فرد دچار کم خونی می باشد. کم خونی می تواند ناشی ازعلل مختلفی نظیر کمبود آهن، کمبود ویتامین B12، کمبود اسید فولیک، خونریزی، لوسمی، بیماری کلیوی، بیماری کبد، کم کاری تیروئید و تالاسمی باشد.
✔️میزان هموگلوبین بالاتر از حد معمول ناشی ازچند دلیل بالقوه از جمله اختلال خونی پلی سیتمی ورا، بیماری ریه، کم آبی، استفراغ بیش از حد، سوختگی، ورزش بدنی شدید واستعمال دخانیات می باشد.
✔️میزان طبیعی هموگلوبین در آقایان: ۱۳٫۵ تا ۱۷٫۵ گرم در هر دسی لیتر و در زنان: ۱۲ تا ۱۵٫۵ گرم در هر دسی لیتر است.
◀️هماتوکریت (HCT)
✔️هماتوکریت نسبت گلبول های قرمز خون به حجم کامل خون را اندازه گیری می کند. گلبول های قرمز خون اکسیژن را در سراسر بدن حمل می کنند سنجش میزان گلبول های قرمز خون می تواند در امر تشخیص به پزشک کمک کننده کند یا درمان را مورد ارزیابی قرار دهد.
✔️میزان هماتوکریت پایین تر از هماتوکریت طبیعی می تواند نشانه ای از کم خونی، کمبود ویتامین یا مواد معدنی و از دست دادن طولانی مدت خون باشد.
✔️میزان هماتوکریت بالاتر از هماتوکریت طبیعی نشانه ای از کم آبی، نوعی اختلال نظیر پلی سیتمی ورا ( بدن فرد بیش از حد گلبول های قرمز تولید می نماید) و بیماری ریه یا قلب می باشد.
✔️میزان طبیعی هماتوکریت با نژاد، سن و جنس متفاوت است. میزان طبیعی هماتوکریت در مردان: ۳۸٫۳ تا ۴۸٫۶ درصد و در زنان: ۳۵٫۵ تا ۴۴٫۹ درصد است
✔️تعدادی از عوامل می توانند بر نتیجه آزمایش هماتوکریت تأثیر بگذارد و نتایج نادرستی را به همراه داشته باشند. این عوامل شامل زندگی در ارتفاعات زیاد، بارداری، از دست دادن اخیر خون زیاد، انتقال خون و کم آبی شدید می باشد.
◀️پلاکت‌ها (Plt)
✔️ پلاکت ها، ذرات خونی تولید شده در مغز استخوان هستند که نقش مهی در انعقاد خون ایفا می کنند به طوری که میزان کم آن ها موجب کند شدن سرعت انعقاد خون و طولانی شدن زمان خونریزی می شود.
✔️مقدار طبیعی پلاکت بین ۱۵۰ هزار تا ۴۵۰ هزار در هر میلی‌مترمکعب خون برای بزرگسالان می باشد.
✔️عفونت های ویروسی نظیر هپاتیتC ، HIV، اختلالات سیستم ایمنی، سرطان خون و یا غدد لنفاوی، داروهای شیمی درمانی و مصرف بیش از حد الکل موجب کاهش تولید پلاکت می شوند.
✔️بعضی از سرطان ها، بیماری آرتریت روماتوئید، التهاب روده ها، لوپوس، برداشت طحال، کم خونی فقر آهن، کم خونی همولیتیک، خونریزی حاد و غیره موجب افزایش تعداد پلاکت ها می شوند.
◀️اندکس MCV
✔️نشان دهنده حجم متوسط سلول‌های قرمز خون است. مقدار طبیعی آن ۸۰ تا ۱۰۰ fL می باشد. در صورتی که مقدار MCV بیش از حد طبیعی باشد، به این معنی است که سلول‌های قرمز خون از حد طبیعی بزرگتر هستند به طور معمول این حالت در کم‌خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 یا اسیدفولیک رخ می دهد. هنگامی که مقدار MCV کمتر از حد طبیعی باشد یعنی سلول‌های قرمز خون کوچک‌تر از حد طبیعی هستند که این حالت در مواردی نظیرکم‌خونی ناشی از فقر آهن مشاهده می شود. در تالاسمی نیز مقدار MCV کاهش می‌یابد.
◀️اندکس MCH
✔️عبارت است از وزن متوسط هموگلوبین موجود در یک گلبول قرمز نمونه ی خون. مقدار طبیعی آن ۲۷ تا ۳۱ پیکو گرم است.
◀️اندکس MCHC
✔️عبارت است از میزان غلظت هموگلوبولین موجود در حجم معینی از سلول‌های قرمز خون. . مقدار طبیعی آن۳۲ تا ۳۶ گرم در دسی لیتر می باشد.
◀️اندکس RDW
✔️مقدار این عبارت نشان دهنده میزان یکنواختی و یا عدم یکنواختی اندازه سلول های قرمز خون است. هر چه این عدد کمتر باشد به معنی آن است که سلول های قرمز خون از نظر اندازه یک دست تر هستند و برعکس اگر این عدد بزرگتر باشد نشانه عدم یک دست بودن اندازه سلول های قرمز خون است. به طور معمول در مواقع شک به آنیزوسایتوزیس ( گلبول های قرمز با اندازه های مختلف) و پویکیلوسایتوزیس (گلبول های قرمز با اشکال مختلف) این اندکس بررسی می گردد. مقدار طبیعی RDWر۱۱٫۵ تا ۱۵ درصد است، هرگاه میزان آن بالا رود نشان دهنده آنیزوسیتوز می باشد.
◀️اندکس MPV
✔️نشان دهنده اندازه پلاکت ها می باشد. مقدار طبیعی آن flر۶٫۵ تا ۱۲ است. برای تفسیر MPV باید شمارش پلاکتی را در نظر گرفت.
◀️اندکس PDW
✔️مقدار این عبارت کوچک یا بزرگ بودن پلاکت ها را نشان می دهد (مانند RDW). مقدار طبیعی آن ۹ تا ۱۷ درصد است.
منبع: کانال جامع علوم آزمایشگاهی و بیولوژی
تاریخ انتشار: 10:50:43 1402/06/26
سایر مطالب
نحوه ترسیم منحنی رشد باکتری در آزمایشگاه جداسازی و کشت قارچ ها انواع نشانگر pH در محیط کشت و تاثیر هریک بر انواع باکتری‌ها همینولپیس نانا (کرم نواری کوتوله): پاتوژنز و تشخیص آزمایشگاهی پیامد تغییر سطح استروژن در مردان کاهش بخارات سمی در آزمایشگاه و اصول نگهداری صحیح زباله‌های شیمیایی راهنمای محیط کشت مورد استفاده در کشت سلول حیوانی چکیده ای از آنالیز ادرار ( urinalysis) آزمایش بیوره : اصول و موارد استفاده از این تست چسب اسکاچ کرمک برای تشخیص انگل در کودکان آزمایش تکه تکه شدن DNA اسپرم (DFI) تشخیص ایمونولوژیک سندرم شوگرن آزمایشات بالینی تشخیص پروتئینوری اریتروسیتوز روش پاپ اسمیر استاندارد Thin Prep
