از آنجایی که سمپلرها از مهمترین ابزارها و عمده ترین منبع رخ دادن خطاها در کار با کیت های الیزا می باشد لازم می باشد تا قدری در رابطه با این ابزار و نحوه کار با آن آشنا شویم تا حد امکان بروز خطا در کار با این ابزار به حداقل برسد.
برای پی بردن به اهمیت یاد گیری نحوه صحیح کار با سمپلر لازم است یک محاسبه ریاضی را دراینجا ذکر کرد. برای مثال یک سمپلر ثابت ۵۰ میکرولیتر را در نظر بگیرید چنانچه شما در حین سمپلینگ به میزان ۵ میکرولیتر خطا داشته باشید در واقع دچار ۱۰% ایجاد خطا با سمپلر گشته اید(۵۰/۵ =۱۰%) و همینطور اگر به اندازه ۵/۲ میکرولیتر خطا داشته باشید در حین کار با سمپلر در واقع دچار ۵% ایجاد خطا گشته اید (۵۰/۵/۲= ۵%). به عنوان مثالی دیگر یک سمپلر ۱۰ میکرولیتر را در نظر بگیرید چنانچه شما اگر به اندازه ۲ میکرولیتر خطا داشته باشید در واقع به اندازه ۲۰% دچار خطا گشته اید و حتی اگر به اندازه ۱ میکرولیتر خطا داشته باشید در واقع به اندازه ۱۰% دچار خطا گشته اید. این دو مثال به وضوح اهمیت نحوه صحیح کار با سمپلر را نشان می دهد و همینطور می رساند که کالیبره بودن سمپلرها و آگاه بودن از کالیبره بودن آن تا چه حد می تواند حیاتی و مهم باشد.
در کار با سمپلر نکات بسیار زیادی نهفته است که رعایت آنها می تواند کاربر را تا حدود بسیار زیادی از صحت و درستی کارش مطمئن سازد. گذشته از دانستن نحوه کار با سمپلر برند سازنده سمپلر و داشتن تجربه در کار با سمپلر مقدمتا مواردی هستند که می بایست مورد توجه قرار گیرند.
شیوه هایی مختلفی که در کار با سمپلر می توان از آن بهره برد شامل موارد ذیل می باشد.
1) step1 - step1: در این شیوه در step1 محلول توسط سمپلر کشیده می شود و در همان step1 محلول تخلیه می شود.
2) step1 - step2: در این شیوه در step1 محلول توسط سمپلر کشیده می شود ولی در step2 محلول تخلیه می شود.
3) step2 - step1: در این شیوه در step2 محلول توسط سمپلر کشیده می شود ولی در step1 محلول تخلیه می گردد.
توصیه می شود از روش 2 در مواردی استفاده شود که حجم نمونه ها کمتر از 10 میکرولیتر است چرا که در این حجم به علت مقدار کم نمونه و از طرفی ویسکوزیته یا چسبندگی نمونه ها سبب می شود که مقداری از نمونه در سمپلرها باقی بماند.
از روش 3 در مواردی بهتر است استفاده شود که نیاز به سرعت عمل است و یا مواردی که در سرسمپلر در حین کار حباب تشکیل می شود.
روش 1 پر استفاده ترین روش نحوه استفاده از سمپلر است اما در مواردی که احتمال تشکیل حباب در سرسمپلر می رود و از طرفی نیاز است که سمپلینگ با سرعت انجام گردد روشی است که مزیت آن کاسته می گردد و بهتر است که با روش 3 جایگزین گردد.
چند نکته جالب در کار با سمپلر
۱-هرگز هنگام ریختن نمونه ها و یا محلول ها در میکروول ها سرسمپلر را به میکروولها نچسبانید زیرا بر اساس خاصیت چسبندگی سطحی مقدارمحلولی که داخل سر سمپلر می ماند نیز به داخل میکروول کشیده می شود و در نتیجه بر مقدار صحیح سمپلینگ خطا ایجاد می کند.
۲- در سمپلینگ حجمها ی ۱۰۰ میکرولیتر و بیشتر بهتر است از روش سمپلینگstep2- step1 استفاده کنید تا هم سرعت سمپلینگتان افزایش یابد و هم ترسی از بابت اینکه حین کار حباب تشکیل شود و شما متوجه نگردید نداشته باشید.
۳- برای هریک از اجزای کیت یک روش سمپلینگ را انتخاب نمایید و تا مصرف کامل کیت روش را تغییر ندهید به عنوان مثال اگر برای استانداردها روش step1-step1 را انتخاب کردید برای نمونه ها و کنترل ها هم step1-step1 را بکار ببرید و یا اگر برای ریختن محلول کنژوگه روش step2-step1 را انتخاب کردید دیگر آنرا تا مصرف کامل کیت تغییر ندهید و رعایت کنید.
کنترل کیفی سمپلر و سمپلینگ
هنگامی که شما در آزمایشگاه سمپلر خود را کنترل کیفی می کنید در واقع به طور همزمان سمپلینگ خود را نیز کنترل کیفی کرده اید و در نهایت از حدود درستی کار با سمپلر نیز مطمئن می شوید. از آنجایی که با هر سمپلر به 3 شیوه می توان کار کرد بنابراین جهت کنترل کیفی سمپلر یکی از روشها را انتخاب کنید و تا انتهای عملیات کنترل کیفی سمپلر با همان شیوه پیش بروید. جهت کنترل کیفی سمپلر می بایست هم صحت و هم دقت سمپلر مورد ارزیابی قرار گیرد. جهت انجام کنترل کیفی از روش وزن سنجی توسط یک ترازوی دیجیتالی دقیق و صحیح کالیبره با توان قرائت ۴ رقم عشار استفاده کنید مایع مورد نظر را آب دیونیزه و دمای شرایط کنترل کیفی را ۲۰ درجه انتخاب نمایید. به تعداد ۲۰ مرتبه با سمپلر از آب دیونیزه بردارید و در یک میکروتیوب ریخته و هر بار آنرا وزن نمایید در پایان داده ها را پردازش نمایید و میزان عدم صحت و عدم دقت را که با شاخص های اماری BIAS% و CV% بیان می گردد تعیین نمایید. اگر شاخص های بدست آمده در محدوده تعریف شده شرکت سازنده سمپلر بود نشانده هم کالیبره بودن سمپلر است و هم نشان دهنده درستی کاربر سمپلر ولی اگر شاخص های بدست آمده در محدوده تعیین شده توسط شرکت سازنده سمپلر نبود یا به دلیل کالیبره نبودن سمپلر است و یا بدلیل عدم درستی کار با سمپلر.
تاریخ انتشار: 11:38:33 17/5/1391