🔸ابتدا باید متاسف شد از اینکه سیاستهای ناشی از شرایط اقتصادی بسیار بد جامعه ، پایش را به دستورالعمل های کشوری که باید بر پایه منابع و گایدلاین های معتبر علمی دنیا قرار گرفته باشد ، باز کرده است.

جائیکه سلامت جامعه در تمام دنیا مبتنی بر پیشگیری از بروز یک اختلال و بیماری می باشد ، و تمام مطالعات هزینه و فایده در تمام مقالات نشان دهنده آن است که هزینه غربالگری حداقل 700 نفر زنان باردار که منجر به پر خطر شدن حداکثر 35 نفر آنها و تمام هزینه های تشخیصی در این 35 نفر که منجر به تشخیص یک بچه داونی می شود (بقیه اختلالاتی که طی این پروسه شناسایی می شود را حساب نمی کنیم که در واقع از هر 200 بارداری یک بارداری تحت تاثیر اختلالات کروموزومی می باشد)، حداکثر یک پنجم هزینه ای است (فقط هزینه های مادی آن مدنظر است و از ذکر هزینه های معنوی نظیر آسیب های روحی و روانی که به خانواده ها ایجاد می کند)  که یک بچه داونی طی 20 سال اول زندگی خودش به جامعه و خانواده تحمیل می کند (40% این بچه ها اختلالات قبلی و عروق دارند و در ماه اول تولد خود نیازمند یک مداخله جدی درمانی می باشند، سیستم ایمنی ضعیف و نیازمند درمان های پروفیلاکتیک عفونی ، نیازمند آموزش های استثنایی پر هزینه تر از آموزش های افراد نرمال ، وابستگی شدید به افراد دیگر در تمام دوران زندگی و ...).

و متاسفانه دست اندرکاران دخیل در طراحی این پروتکل نه تنها نتوانستند حاکمیت را متوجه اهمیت این فرآیند کنند ، بلکه در چرخشی 180 درجه طوری عبارات این پروتکل را نوشته اند که اهمیت این فرآیند را در چیزی حدود 80% افراد ناچیز جلوه دهند.

🔻نکات مثبت و منفی این پروتکل:

1️⃣ در مقدمه این پروتکل به خوبی تبیین شده است که :

"" براساس نرخ تولد فعلی در کشور سالیانه حدود 3000 مورد سندرم داون در بین متولدین زنده مورد انتظار است. امکان علمی و عملی پیشگیری از سندرم داون و وجود روشهای غربالگری به صرفه در مقابل هزینه های سنگین اجتماعی و مراقبت های درمانی این بیماری، انجام غربالگری را به یکی از مطالبات اصلی زنان باردار و خانوادههای ایرانی و متخصصین زنان از نظام سلامت تبدیل نموده است. در سایر کشورها بر اساس شرایطی چون وجود امکانات مربوط به حمایت های اجتماعی- اقتصادی از مبتلایان، قوانین مربوط به سقط انتخابی جنین مبتلا و سیستم های مختلف نظام سلامت و بیمه و ... برنامه های مختلف و متنوعی برای غربالگری سندرم داون وجود دارد. ""

🔻ولی در ادامه با آودن عباراتی دو پهلو نظیر:

🔸  تاکید بر اختیاری بودن غربالگری سندرم داون

🔸 تفهیم خطر بروز سندرم داون بر اساس سن مادر و تاکید بر پایین بودن ریسک خطر در مادران جوان تر (زیر 35 سال) در اولین مراقبت بارداری

🔸 تعریف پیگیری فعال برای آموزش مجدد در خصوص اهمیت غربالگری سندرم داون در مادران باردار 35 سال و بالاتر

🔸 مخیر بودن مادر در درخواست یا انصراف از انجام غربالگری

🔸 اجرای مراحل کامل غربالگری سندرم داون به طور مشخص در مادران باردار 35 سال و بالاتر انجام خواهد شد. تکمیل فرآیند غربالگری در مادران زیر 35 سال منحصرا در افراد پر خطر برای بروز سندرم داون (که تعریفی از افراد پرخطر در این دستورالعمل نیامده است) بر اساس معیارهای تعیین شده در این دستورالعمل انجام میشود.

  و تاکید چند باره در مورد اختیاری بودن پروسه غربالگری در زنان زیر 35 سال در دید اول این ذهنیت را در خواننده ایجاد می کند که غربالگری سندرم داون در زنان زیر 35 سال اهمیت چندانی نداشته و قابل صرف نظر کردن می باشد.

در حالیکه بر مبنای نرخ بارداری با توجه به سن از هر 1000 بارداری ، 50 بارداری مربوط به زنان بالای 35 و 950 بارداری مربوط به زنان زیر 35 سال است و در نتیجه این نرخ 20 برابری بارداری در زنان زیر 35 سال ریسک بروز سندرم داون در این گروه بسیار افزایش می یابد (بیشتر از ریسک بروز در گروه بالاتر از 35 سال).

بطوریکه در تمام مطالعات مشخص شده است که 75 الی 80% بچه های داونی در مادرانی دیده می شود که سن زیر 35 سال دارند.

✍️ آقای دکتر سارنگ یونسی (دکترای علوم آزمایشگاهی)