تحاديه جهاني فشارخون بالا، روز جهاني فشارخون بالا را از سال 2005 به منظور افزايش آگاهي در خصوص فشارخون بالا در سراسر دنيا مطرح كرده و از آن به بعد اين روز به عنوان يك رویداد سلامتی، هر سال در روز 17 ماه مي میلادی، توسط اتحاديه جهاني فشارخون بالا، انجمن بين المللي فشارخون بالا و جوامع مربوطه در دنيا برای افزایش آگاهی مردم جشن گرفته مي‌شود.
طبق مطالعات اخير فشارخون بالا خطر مهم مرگ و ناتواني در دنياست. يكي از موانع مهم در كنترل مؤثر فشارخون بالا عدم اطلاع مردم از بالا بودن ميزان فشارخون است. فشار خون به فشار وارده از پمپاژ قلب به دیواره رگ ها را می گویند که طبیعی بوده و تمامی انسان ها فشار خون دارند و داشتن فشار خون یک بیماری نیست به عبارتی در شرایط طبیعی مانند زمانی که ورزش می کنید و یا استرس دارید فشار خون بالا میرود ولی وضعیت فشار خون بالا هنگامی مشکل ساز و غیر طبیعی است که حتی در زمان استراحت نیز فشار خونتان بالا باشد و برای یک مدت طولانی بالا باقی بماند.
تحقیقات نشان داده است که از هر ۳ فرد بزرگسال در آمریکا یک نفر مبتلا به بیماری فشار خون بالا است که بیماری خطرناکی است.افرادی که فشار خون بالا دارند خونشان پرفشارتر از حالت عادی در رگ ها حرکت می کند.
فشار خون بالا باعث افزایش حجم رگ های خونی وبه طبع آن آسیب رساندن به آنها می گردد و همچنین باعث بیماری های قلبی و عروقی، سکته مغزی، آسیب رسیدن به کلیه، از دست دادن بینایی، از دست دادن حافظه و بسیاری اختلالات دیگر می شود. بسیاری از افراد که به پرفشاری خون مبتلا هستند، هیچ گونه علامتی ندارند به همین علت اندازه‌گیری فشار خون یکی از مهمترین پیشگیری ها است. تنها راه تشخیص پرفشاری خون، اندازه گیری مقدار آن است. علایم سردرد و سرگیجه، خواب‌آلودگی، گیجی، کرختی و مور مور شدن در دستها و پاها، سرفه‌ی خونی، خونریزی از بینی و تنگی نفس شدید از علایم بالا رفتن فشار خون به‌صورت حاد و شدید هستند.
یک فشار خون مطلوب ۱۲۰ به روی ۸۰ یا کمتر از این است. فشار خون بالا در مورد بزرگسالان به فشار سیتولیک بالای ۱۴۰ یا دیستولیک بالای ۹۰ می گویند.
90 تا 95 درصد افراد مبتلا به پر فشاری خون، به پرفشاری خون نوع اولیه مبتلا هستند. عوامل شناخته شده ای وجود دارند که خطر ابتلا به پرفشاری خون از نوع اولیه را افزایش می دهند، اگر یک یا تعداد بیشتری از این عوامل خطر وجود داشته باشد، فرد در معرض خطر بیشتری نسبت به دیگران قرار دارد. در نوع ثانویه پرفشاری خون به‌دلیل وجود یک مشکل زمینه ای مانند اختلال عروق کلیوی، بیماری بافت کلیوی یا اختلال در تولید هورمونها رخ می دهد. عوامل خطرساز پر فشاری خون عبارتند از: ژنتیک و سابقه‌ی خانوادگی، سن، جنسیت، مصرف زیاد نمک، افزایش چربی خون، مصرف الکل و دخانیات، کم تحرکی و چاقی و بیماری هایی نظیر دیابت.
• جنس مرد:
تا سن ۶۰ سالگی، مردان در مقایسه با زنان به احتمال بیشتری به پرفشاری خون دچار می شوند، البته پس از ۶۰ سالگی زنان در معرض خطر بیشتری هستند.
• سن:
به طور کلی احتمال ابتلا به پرفشاری خون با افزایش سن بیشتر می شود. در مردان پس از ۳۵ سالگی و زنان پس از یائسگی، احتمال ابتلا به پرفشاری خون افزایش می یابد. حدود دو سوم افراد بالای ۶۵ سال به پرفشاری خون مبتلا هستند.
• نژاد:
سیاهپوستان بیش از سفیدپوستان مبتلا به پرفشاری خون میشوند. همچنین شدت بیماری در سیاهپوستان بیشتر است.
• سابقه ی خانوادگی:
اگر والدین یا برادر و خواهر یا عمو، عمه، خاله و دایی مبتلا به پرفشاری خون باشند، احتمال ابتلا به پرفشاری خون بیشتر خواهد شد.
اصلاح شیوه ی زندگی فشار خون را کاهش می‌دهند.
عوامل زیر فشار خون خود را کاهش می‌دهند:
• ورزش:
فعالیت فیزیکی مرتب یعنی حداقل 60-30 دقیقه فعالیت در بیشتر روزهای هفته می تواند فشار خون را 9-4 میلی متر جیوه پایین‌تر بیاورد. اگر فشار خون هنوز بالا نیست، و در مرز می‌باشد مثلا فشار سیستولیک بین 139-120 و فشار دیاستولیک بین 89-80 است ورزش می تواند کمک کند تا از پیشرفت پر فشاری خون کاهیده شود.
•کاهش وزن:
هرچه وزن افزایش یابد فشار خون هم افزایش می یابد و حتی کاهش وزنی در حدود 10 پوند (حدود 5/4کیلوگرم) می تواند به کاهش فشارخون کمک کند. به عبارتی هرچه وزن بیشتری کم کنید فشار خون شما کمتر میشود. به علاوه کاهش وزن باعث افزایش تأثیر داروهای فشار خون می‌گردد.به جز میزان وزن باید به اندازه ی دور کمرتان هم بررسی گردد زیرا اگر این اندازه زیاد باشد خطر پر فشاری خون نیز بیشتر می شود. در مردان با دور کمر بالای 102 سانتی متر (40 اینچ) و زنان با دور کمر بالای 88 سانتیمتر (35 اینچ) خطر بیشتری برای پر فشاری خون وجود دارد.
•رژیم غذایی ضد فشار خون:
رژیم غذایی که شامل غلات کامل، میوه ها، سبزیجات و لبنیات کم چرب باشد و چربی های اشباع شده و کلسترول ناچیزی داشته باشد، می‌تواند فشار خون را تا 14 میلیمتر جیوه کم کند، به این برنامهی غذایی، رژیم ضد فشار خون یا (DASH) نیز گفته می شود.
•کاهش سدیم مصرفی:
یک فرد بالغ و سالم روزانه به 2400-1500 میلی‌گرم سدیم نیاز دارد، با کمی کاهش سدیم مصرفی خود می توان فشار خون را 8-2 میلیمتر جیوه پایین آورد. برای کاهش سدیم مصرفی موقع خرید مواد غذایی برچسب های غذایی را بخوانید و در صورت امکان محصولات مشابهی را انتخاب کنید که سدیم کمتری داشته باشند. همچنین غذاهای فرآوری شده را کمتر استفاده کنید، چیپس آماده، سس ها، سوسیس و کالباس و گوشت های فراوری شده، غذاهای کنسروی و یخ زده حاوی مقدار زیادی سدیم هستند. به جای افزودن نمک به غذا از ادویه های دیگر و گیاهان معطر استفاده نمائید.
•کاهش استرس:
استرس و اضطراب می تواند فشار خون را به طور موقت افزایش دهد، اضطراب ناشی از محیط و شرایط کاری، خانواده، مشکلات مالی، بیماری و بسیاری امور دیگر جزء لاینفک عصر حاضر است ولیکن راهی برای کاهش و حذف اضطراب و استرس ناشی از این مشکلات باید یکی از ضروریات زندگی گردد. با استفاده از تمرینات تنفس عمیق، ماساژ، مطالعه و فعالیت هایی که باعث دوری از آن مسائل شود می تواند باعث کاهش رنجش خاطر گردد ولی در صورت عدم نتیجه حتماً مشورت با متخصص برای رفع اضطراب و استرس می تواند راه حل مناسبی باشد.
دوری از دخانیات:
به غیر از همه خطراتی که برای سیگار و ... شناخته شده، نیکوتین موجود در آن ها فشار خون را حداقل تا یک ساعت پس از مصرف بالا نگه می دارد.بنابراین کسانی که در طول روز چند بار سیگار می کشند، فشار خونشان همیشه بالا می‌ماند، این خطر برای اطرافیان هم وجود دارد به عبارتی باید از افراد سیگاری نیز دوری شود، زيرا در معرض سیگار دیگران بودن خطر پر فشاری خون و بیماری های قلبی را افزایش می دهد.
همچنین مصرف الکل فشارخون را بهطور قابل توجهی افزایش می‌دهد.
•مصرف کافئین:
پیرامون تأثیر کافئین بر فشار خون بحث و نظرهای متفاوتی وجود دارد. از آنجا که پس از مصرف قهوه یا سایر نوشیدنیهای کافئین دار فشارخون به طور موقت افزایش می پزشکان توصیه می کنند که کافئین مصرفی بیشتر از 200 میلی گرم در روز یعنی بیش از حدود دو فنجان قهوه نباشد.
•برخی داروها:
داروهای استروییدی، بعضی از انواع داروهای مهارکننده‌ی اشتها، ضد احتقان‌ها ودکونژستانت‌ها که در داروهای ضد سرماخوردگی موجود است و
نیز برخی از مکمل های غذایی ممکن است فشارخون را افزایش دهند. قرصهای ضد حاملگی هم میتوانند سبب افزایش فشارخون در برخی از زنان شوند.
عوارض پرفشاری خون
• تصلب شرایین: پرفشاری خون کنترل نشده، به ضخیم شدن و کاهش خاصیت ارتجاعی دیواره سرخرگها منجر می گردد. رسوبات چربی با احتمال بیشتری بر روی این دیواره های سفت می نشینند و مجرای درون سرخرگ را باریکتر می کنند. اگر لخته‌ی خون در درون سرخرگ تشکیل گردد، به سکته قلبی منجر می شود. اگر این سرخرگ که با لخته‌ی خون مسدود شده است،خونرسانی مغز را برعهده داشته باشد، سکته‌ی مغزی ایجاد می شود. ممکن است پرفشاری خون با پاره کردن رگهای خونرسان مغز، سبب بروز خون ریزی مغزی شود.
• آسیب چشم: پرفشاری خون ممکن است به خونریزی مویرگها در چشم منجر شود. این حالت که “رتینوپاتی” نامیده می شود ، در نهایت ممکن است سبب کوری شود. این عارضه در افراد مبتلا به دیابت بیشتر دیده می شود.
• بزرگی و نارسایی قلب: افزایش فشارخون سبب می شود که قلب زیر فشار بالاتری کار کند و با گذشت زمان، ماهیچه‌های قلب ضخیمتر و سفت تر گردند و قلب بزرگ و ضعیف شود. با تضعیف این ماهیچه‌ها، قلب نارسا شده، خون را با کارآیی کمتری پمپ کرده،احساس ضعف و خستگی ایجاد می شود. ممکن است خون به ریه ها پس زده شود و ادم ریوی ایجاد کند.
• آسیب کلیه: اگر رگ های کلیه ضخیم شده و آسیب ببینند، ممکن است کلیه بتدریج نارسا شود و به تجمع مواد زاید در خون منجر شود.
نوزادان و کودکان هم ممکن است به پرفشاری خون مبتلا شوند. به علت بالا رفتن وزن، میانگین فشارخون کودکان و نوجوانان به شکل قابل توجهی در حال افزایش است. کودکان هم مانند بزرگسالان ممکن است دارای مجموعه ای از عوامل خطر باشند که سبب افزایش احتمال ابتلای آنان به پرفشاری خون و بیماری قلبی می گردد. درمان اطفال مبتلا به پرفشاری خون، همانند بزرگسالان اغلب شامل انواع تغییرهای سالم در شیوه‌ی زندگی مانند کنترل وزن، رژیم غذایی سالم و ورزش منظم است. در صورت نیاز ممکن است پزشک دارو هم تجویزکند. در مراحل اولیه زندگی، کنترل وزن و فشارخون سبب می شود که از ایجاد بیماری های قلبی عروقی در مراحل بعدی زندگی جلوگیری شود.
تاریخ انتشار: 18:43:20 1397/06/22
موضوعات مرتبط
نشانه های سندروم جنینی الکلی تغییرات تیروئید در بیماریهای شدید غیر تیروئیدی تغییرات هورمونهای تیروئید با افزایش سن جزییات استفاده از اولین واکسن سرطان علائم سرطان مغز استخوان چیست؟ لوسمی لنفوسیتی یا سرطان خون چیست؟ تشخیص سریع اختلالات دوقطبی به کمک آزمایش خون نتایج امیدوارکننده داروی مقابله با پیشرفت دیابت نوع ۱ اندومتریوز(Endometriosis) HPV و راه های جلوگیری از آن گلبول های قرمز به درمان رسوبات چربی کمک می کنند تضعیف ریه ها با کمبود ویتامین K تفاوت سلیاک و حساسیت به گلوتن همه چیز درباره ی عفونت با ویروس کوکساکی آیا با کشتن برخی میکروب‌های بدن انسان می‌توان از پیشروی سرطان جلوگیری کرد؟
