نام اختصاری: A.C.T.H سایر نام ها: آدرنوکورتیکوتروپین،
Corticotropin، Cortrosyn، Cosyntropin بخش مورد انجام: هورمون نوع نمونه قابل اندازه گیری: پلاسماي EDTA دار 1
mL حجم نمونه مورد نیاز: شرایط نمونه گیری: بیمار باید ناشتا باشد. ملاحظات نمونه گیری : · از سرنگ سرد شده و در لوله پلاستيكي پلی استرن حاوي EDTA كه از قبل در فریزر قرار داده شده
استفاده شود. ·
پلاسما بلافاصله توسط سانتریفوژ يخچال دار از سلول جدا شود. · نمونه گیری بهتر است 10- 6 صبح انجام شود زیرا ACTH سریعاً اکسید شده
جذب لوله شیشه ای گردیده و توسط پلاسما دژنره می شود. موارد عدم پذیرش نمونه: ·
نمونه هایی که با سانتریفوژ معمولی جدا میشوند مورد قبول نمی باشند. ·
همولیز شدید باعث رد نمونه می شود. شرایط نگهداری : پلاسما در دماي ◦C20- در لوله هاي پلاستيكي به مدت 14 روز پایدار می
باشد. کاربردهای بالینی : ارزيابي عملكرد
غده هيپوفيز قدامي در جهت تشخيص علل سندرم كوشينك يا بيماري آديسون. روش مرجع: سنجش ایمنو رادیو متریک (IRMA) با استفاده از منوکلونال آنتی بادی و به روش Sandwich روش ارجح: IRMA. جداسازی با استفاده از آنتی بادی ثانویه رسوب دهنده. سایر روشها: سنجش آنزیم ایمنو متریک (EIMA)، سنجش ایمنو آنزیم (EIA)، سنجش ایمنو فلوئورومتریک (IFMA) مقادیر طبیعی: 10-60 pg/mL (6-10 am) ·
مقادیر مرجع برای نمونه گیری بعد از ظهر تعیین نشده است. ·
مقادیر مرجع در اطفال همانند بزرگسالان است. تفسیر: مقادیر افزایش یا کاهش سطوح این هورمون در موارد ذیل یافت می
شود. افزایش سطح : بيماري آديسون، سندرم آدرنوژنيتال، بيماري كوشينك، سندرم ACTH اكتوپيك، استرس، افزايش توليد
نئوپلاستيك ACTH در هيپوفيز يا بر اثر سرطان هاي مترشحه ACTH (غالباً ريه، لوزالمعده ، تيموس ،
تخمدان، معده، كلون که ACTH به صورت اکتوپیک ترشح می شود)، بيماري مزمن ريوي،
افسردگي، چاقي، فشار خون بالا، ديابت مليتوس. کاهش سطح : نارسايي ثانويه فوق كليه، كاهش فعاليت هيپوفيز، آدنوم يا كارسينوم فوق كليوي،
سندرم كوشينك، تجويز گلوکوکورتیکوئیدها. عوامل مداخله گر: افزایش دهنده ها : تروما، عوامل تب زا، هيپوگليسمي، خونريزي ماهانه، بارداري، استروژن ها،
اتانول، وازوپرسين، آمينوگلوته تي ميد، آمفتامين ها، انسولين، متي راپون، لوودوپا،
اسپيرونولاكتون، متوکلوپراميد. کاهش دهنده ها: پلاسماي هپارينه، دگزامتازون و ديگر كورتيكواستروئيد هاي برون زا. توضیحات: ·
جهت اندازه گيري هاي متوالي لازم است نمونه گيري در روزهاي مختلف در يك ساعت
ثابت انجام شود. ·
نمونه براي ريتم شبانه روزي بايد بين 6 تا 10
صبح و 9 تا 12 شب نمونه گيري شود. ·
سطوح هم زمان كورتيزول نيز ممكن است كمك كننده
باشد. منابع: 1. Demers LM: In Tietz Textbook of Clinical
Chemistry and Molecular Diagnostics, 2006; pp 2014-2027 2. Petersen
KE: ACTH in normal children and children with pituitary and adrenal diseases I.
Measurement in plasma by radioimmunoassay-basal values. Acta Paediatr Scan
1981;70:341-345 3. کتاب جامع تجهيزات آزمايشگاهي فرآورده
هاي تشخيصي- دکتر حميد رضا سقا و همکاران- نشر مير 4. کتاب جامع تست هاي تشخيصي و آزمايشگاهي پاگانا- دکتر مهتاب جعفر آبادي آشتياني
و همکاران- نشر سالمي |