نام اختصاری: GTT

سایر نام ها: تست تحمل گلوکز،OGGT  (تحمل گلوکز خوراکی)، GCT (تحمل گلوکز بارداری)

بخش مورد انجام : بیوشیمی

نوع نمونه قابل اندازه گیری: سرم، پلاسمای هپارینه یا ETDA دار، ادرار

حجم نمونه مورد نیاز:ml  0.5 (سرم یا پلاسما) ،ml  5 (ادرار رندم)

شرایط نمونه گیری:

در شرایط ناشتا (hour 12- 8) از بیمار نمونه گیری کرده، سپس به بیمار محلول حاوی gr 75 کربوهیدرات ( بارداری  100gr) را داده و در فواصل 30، 60، 90 و 120 دقیقه از بیمار نمونه گیری گردد. مقدار کربوهیدرات لازم برای کودکان gr/kg  1.7  وزن بدن، حداکثر تا gr 75 می باشد. در مورد زنان باردار نمونه گیری در فواصل 1، 2 و 3 ساعت صورت می گیرد.

ملاحظات نمونه گیری:

1-    بیمار می بایست 12- 8  ساعت قبل از انجام آزمایش ناشتا باشد.

2-    بیمار می بایست تمام محلول گلوکز خوراکی را بخورد.

3-    بیمار در فاصله صرف غذا ( محلول خوراکی گلوکز) و نمونه گیری از مصرف غذا، چای، قهوه، تنباکو اجتناب گردد.

4-    بیمار در فاصله صرف غذا تا نمونه گیری باید در حالت استراحت باشد و از فعالیت شدید بپرهیزد. در صورت استعمال داروهایی که بر نتایج تست GTT تاثیر دارد آن را در برگه آزمایش یادداشت کنید.

5-    سن بیمار حائز اهمیت بوده، در برگه آزمایش یادداشت گردد.

موارد عدم پذیرش نمونه: همولیز شدید نمونه موجب رد آن گردد.

شرایط نگهداری: نمونه در C^◦ 4 به مدت 7 روز و در C^◦ 20-  به مدت 30 روز پایدار است.

کاربردهای بالینی: تشخیص و پایش بیماران دیابت ملیتوس و سایر اختلالات کربوهیدراتی نظیر دیابت حاملگی هیپوگلیسمی نوزادان، هیپوگلیسمی ایدیوپاتیک و کارسینوم سلول های چزایر پانکراس

روش مرجع: : روش آنزیماتیک هگزوکیناز ( در سرم و پلاسما)

روش ارجع:  روش آنزیماتیک گلوکز اکسیداز

سایر روش ها: هگزوکیناز(متد UV)، O-Toluidine، فولن وو، شافرهارتمن- سوموژی، فروسیانید، بندیکت، واکنش رنگی نئوکوپرین و ...

مقادیر طبیعی: مقادیر به mg/dl  می باشد.

سرم:

ناشتا : 110- 70 (بیش از 60 سال: 115- 70 ) 

30 دقیقه: 170- 110 

  60 دقیقه : 170- 120     

 90 دقیقه : 140- 100

120 دقیقه : 120 – 70  (میلی گرم / دسی لیتر)

زنان باردار:

 ناشتا:  mg/dl105      1 ساعته:  mg/dl190      2 ساعته:  mg/dl165      3 ساعته:  mg/dl145

ادرار: منفی (عدم حضور گلوکز در ادرار).

تفسیر: مقدار گلوکز خون ناشتا بیش از mg/dl 140 و مقدار نمونه دقیقه 120 بیش از mg/dl 140 و دقایق 30، 60 و 90 بیش از mg/dl 200 نشان دهنده عدم تحمل گلوکز است. اتحادیه دیابت آمریکا (ADA) توصیه نموده که زنان بارداری که قبلاً. سابقه GCT غیر طبیعی نداشته اند در هفته های 24 و 28 بارداری با 50 گرم گلوکز مورد آزمایش قرار گیرند. اگر سطح گلوکز ناشتا بیشتر از  140mg/dl باشد، توصیه می شود که پس از طی حداقل 6 هفته و یا بیشتر از زمان زایمان مجدداً با آزمون تحمل گلوکز غیر بارداری (GGT) مورد آزمایش قرار گیرند. مشاهده گلوکز در ادرار نشان دهنده گذشتن آن از حد آستانه کلیوی و عدم تحمل گلوکز است.

افزایش سطح:

دیابت قندی، دیابت حاملگی، سوء تغذیه، پاسخ استرس حاد به شرایطی نظیر عفونت، سوختگی ها و جراحی، سندرم کوشینگ، فئوکروموسیتوم، گلوکاگونوما، آکرومگالی، درمان با دیورتیک ها و کورتیکواستروئیدها، نارسایی مزمن کلیوی و پانکراتیت حاد و به دنبال گاستروکتومی.

عوامل مداخله گر:

1-    استعمال دخانیات

2-    استرس

3-    ورزش شدید

4-    روزه داری یا گرسنگی شدید

5-    داروهایی نظیر آسپرین، β بلوکرها، فوروزماید، نیکوتین، ضدبارداری خوراکی (OCP)، فنوتیازین ها، داروهای عصبی و روانی، استروئیدها، دیورتیک های تیازیدی، داروهای ضد فشار خون، داروهای ضد التهابی

توضیحات:

·        در بیماران با عفونت های شدید و یا اختلالات آندوکرین که بیماران دیابتی نمی باشند، عدم تحمل گلوکز مشاهده می شود.

·        انجام این تست برای بیماران بستری نباید درخواست شود.

·        در صورت مشاهده قند در ادرار میزان گلوکز سرمی آن را ملاحظه کنید.

·         همراهی این آزمایش با تست Hb A1_C ارزش تشخیصی آزمایش را بالا خواهد برد.

منابع:

1. Tietz Textbook of Clinical Chemistry. 4th edition. Edited by CA Burtis, ER Ashwood, DE Bruns. WB Saunders Company, Philadelphia, 2006; 5:837-901
2. Manual of Diagnostic and Laboratory tests, Mosby’s