نام اختصاری: T₃ Uptake or T₃RU

سایر نام ها: برداشت تری یدو تیرونین، برداشت رزینی T₃،

Resin Triidothyronine Uptake, Resin Uptake Ratio, T₃ Resin Uptake

بخش انجام دهنده: آنالیز هورمون

نوع نمونه قابل اندازه گیری:  سرم، پلاسما

حجم نمونه مورد نیاز:  0.5 ml

شرایط نمونه گیری:

 1. نيازي به ناشتايي نمي باشد.

2. بیمار با تأیید پزشک باید هر گونه داروی مؤثر بر نتایج آزمون را قبل از نمونه گیری قطع نماید. 

3. در صورتی که جهت سنجش T₃RU از روش رادیو ایمنو اسی استفاده می‏شود بیمار نباید اخیراً اسکن ایزوتوپ انجام داده باشد. 

ملاحظات نمونه گیری:

1.  با رعایت اصول صحیح نمونه گیری، از بیمار نمونه خون وریدی گرفته شده و آن را در ویال های با درب قرمز جمع آوری نمایید.

2.  در صورت استعمال دارو توسط بیمار پیش از انجام ازمایش، شرح حال دارويي بيمار را روي برگه آزمايش بنويسيد.

3.  سرم جدا شده باید شفاف و عاری از فیبرین ، همولیز و یا لیپمیک باشد.

4.   محل نمونه گیری را از لحاظ خونریزی یا هماتوم بررسی نمایید.

5.   حداکثر تا 2 ساعت پس از نمونه گیری، نمونه را سانتریفیوژ نموده و سرم را جدا کنید.

موارد عدم پذیرش نمونه:

ü      سرم با همولیز شدید مورد قبول نمی باشد.

ü      نمونه بدون برچسب یا با برچسب اشتباه.

شرایط نگهداری:

1.  پس از نمونه گیری، حداکثر در ظرف دو ساعت نمونه را سانتریفیوژ نموده و سرم را جدا نمایید. 

2.  نمونه در دمای اتاق به مدت 8 ساعت، در دمای یخچال (2-8^oC) به مدت 7 روز و در 20^oC -  تا یک ماه پایدار است.

کاربردهای بالینی:

1.  مقادیر T₃ Uptake به همراه  T₄در تخمین  اندکس تیروکسین آزاد (FT₄I) استفاده می‏شود.   

2.  جهت اندازه گیری غیر مستقیم پروتئین اتصال به تیروکسین و تخمینی از تیروکسین آزاد بکار می رود.

اطلاعات تکمیلی: T₃RU یک اندازه‏گیری غیرمستقیم محل‏های اتصال اشباع نشده بر روی گلوبولین اتصالی تیروئید (TBG) می‏باشد ولی سطوح T₃ سرم را اندازه‏گیری نمی‏کند. در ابتدا در کاوش T₃RU از گلبول­های قرمز خون استفاده می‏شد ولی بعداً گلبول­های قرمز جای خود را به رزین (resin) دادند. در سال­های اخیر تست‏های بهتری در دسترس قرار گرفته‏اند و استفاده از T₃RU کاهش یافته است. 

 80 % از هورمون تيروكسين ( T₄ ) بصورت متصل با پروتئين TBG در خون گردش مي كند و كمتر از 20 %  آن متصل با پرآلبومين و آلبومين مي باشند و تنها  03/0% از T₄ و  3/0% از T₃ بطور آزاد در خون وجود دارند. شايان ذكر است كه همين مقادير بسيار اندك هستند كه از نظر متابوليك فعال بوده و برروي گيرنده هاي سلولي اثر مي كنند.

از آنجائيكه در روش هاي اندازه گيري T₄ ، مقادير هورمون متصل و آزاد ، هر دو منظور مي شوند و اين ميزان با غلظت TBG سرمي بستگي پيدا مي كند و باز بخاطر اينكه اين پروتئين در بعضي حالات از جمله حاملگي ، مصرف هورمون هاي استروئيدي و بعضي داروها تغيير پيدا مي كند ، بهتر است جهت تفسير آزمايش T₄ ، عدد ( T₃RU )  T₃ Uptake را نيز درنظر گرفت. آزمايش T₃RU بطور مستقيم با TBG غير اشباع سرم بستگي پيدا مي كند ، به اين معني كه درصدTBG هاي خالي از T₄ كه معياري از T₄ آزاد سرم مي باشد را بررسي مي نمايد. FTI يا اندكسT₄ آزاد از حاصل ضرب T₄ توتال در T₃RU بخش بر 100 بدست مي آيد.

FT₄I =(T₄ concentration) x (% T₃-uptake) /100       

روش مرجع: RIA                                     

روش ارجح: Competitive RIA

سایر روشها: کمی لومینوسانس، الکترو کمی لومینوسانس، resin sponge uptake ، charcoal bead uptake

مقادیر مرجع: مردان: %27 – %37          زنان:  %20 – %37    نوزادان : %25 – %37   

تفسیر: مقادیر T₃ Uptake به همراه  T₄در تخمین  اندکس تیروکسین آزاد (FT₄I) استفاده می‏شود.

مقادیر برداشت T₃ (T3 uptake) تابعی از ظرفیت اتصالی هورمون تیروئید در سرم است. بسیاری از داروها، با T₄ و T₃ درون زا بر سر  اتصال با جایگاه های پروتئین اتصالی، رقابت می کنند که ممکن است منجر به غیر طبیعی شدن  T₃ Uptakeو FTI شود. حتی زمانی که هیچ نقص عملکرد تیروئید وجود نداشته باشد. شرایط فیزیکی که سطح گلوبولین متصل به تیروئید (TBG) را تغییر می دهد، ممکن است اثرات مشابهی داشته باشند.

 شرایطی که مقادیر T₃ uptake را کاهش می دهد عبارتند از: کم کاری تیروئید، حاملگی (بویژه در سه ماه سوم)، سطوح افزایش یافته استروژن، استروژن درمانی، هیپر پروتئینمی مادرزادی، هپاتیت حاد و  داروهایی که تخمک گذاری را مهار می کنند.

شرایطی که مقادیر T₃ uptake را افزایش می دهد عبارتند از: پرکاری تیروئید، هیپر تیروکسینمی دیس آلبومینمی فامیلی، بیماری کوشینگ، سوء تغذیه پروتئین، بیماری کبدی مزمن ، جراحی، سرطان پیشرفته کبد،هیپر تیروئیدی کاذب، نارسایی کلیه، سندروم نفروتیک، درمان با فنی توئین، درمان با هپارین، اورمی، دوز بالای سالسیلاتها و آنتی بیوتیکها.

کاربرد تشخیصی T₃ uptake و FT₄I

عوامل مداخله گر :

·    درمان جایگزینی با T₃ منجر به کاهش مقادیر T₃ uptake می گردد.

· دوزهای بالای سالیسیلات، آسپارزیناز، آندروژنها، آسپرین، باربیتوراتها، کلرپروپامید، کبالت،هپارین، وارفارین، کورتیکو استروئیدها، دانازول، دکستروتیروکسین، پنی سلین، والپوریک اسید و مصرف فنیل بوتازون موجب افزایش T₃uptake می‏گردند در حالیکه کلوفیبرات، استروژن ها، لیتیم، متی مازول، فنوتیازین ها، پروپیل تیواوراسیل،  داروهای ضد بارداری (OCP) و پرفنازین موجب کاهش آن می‏شوند. 

·   در صورتی که از روش RIA استفاده ‏شود ، اسکن اخیر با ایزوتوپ ممکن است منجر به تداخل در نتایج.آزمون گردد. 

·         اسیدوز شدید موجب افزایش T₃uptake می‏گردد.

توضیحات:

·         آزمایش T₃RU همراه با آزمایش T₄ ، جهت ارزیابی عملکرد تیروئید بکار می رود.  

·         محدوده FTI معمولاً نزدیک به محدوده T₄ است. در حضور اختلالات TBG، معمولاً FTI پارامتر آزمایشگاهی مفیدی خواهد بود.

·         پرکاری تیروئید عامل افزایش FTI و T₃RUو کم کاری تیروئید   عامل کاهش آنها می گردد .

        منابع :

1. سایت ملیوکلنیک: http://www.mayomedicallaboratories.com/test-catalog/Overview/81792
2. کتاب جامع تجهيزات آزمايشگاهي و فرآورده هاي تشخيصي- دکتر حميد رضا سقا و همکاران- نشر مير

3. Jacobs S. D, DeMott R. W, Oxley K. D, Laboratory test handbook, 3 rd,Lexi comp,2004,P: 1233-1234

4. Norbert W. Tietz, Clinical Guide to laboratory tests,Saunders 1983,ISBN 0-7216-8885-3, P: 486-487  

5. Tietz Fundamental of Clinical Chemistry, 6rd ed.,Burtis CA and Ashwood ER, eds, Philadelphia, PA: WB Saunders  Co, 2008.