طول طبیعی چرخه قاعدگی یک زن ۲۸ روز است، اما این بین افراد متفاوت است. قاعدگی نامنظم زمانی است که طول چرخه بیش از ۳۵ روز باشد یا مدت زمان آن متفاوت باشد.

پریود یا همان دوره، بخشی از چرخه قاعدگی است که در آن آندومتر که لایه رحم است، ریخته می‌شود. این حالت خونریزی از رحم که از طریق مهبل آزاد می‌شود.

دوره‌ها معمولاً در دوران بلوغ، از سنین ۱۰ تا ۱۶ سالگی شروع می‌شوند و تا زمان یائسگی، هنگامی که یک زن ۴۵ تا ۵۵ ساله باشد، ادامه می‌یابد.

در صورت تغییر در روش پیشگیری از بارداری، عدم تعادل هورمون، تغییرات هورمونی در طول زمان یائسگی و تمرینات استقامتی، دوره‌های نامنظم، که به آن الیگومنوره نیز گفته می‌شود، می‌تواند رخ دهد.

درمان دوره‌های نامنظم در دوران بلوغ و یائسگی معمولاً لازم نیست، اما اگر دوره‌های نامنظم در سال‌های تولید مثل اتفاق بیفتد، توصیه‌های پزشکی امری حیاتی است.

علائم قاعدگی

چرخه قاعدگی حدود ۲۸ روز طول می‌کشد، اما بسته به شخص می‌تواند از ۲۴ تا ۳۵ روز متغیر باشد.

بیشتر خانم‌ها هر سال بین ۱۱ تا ۱۳ دوره قاعدگی دارند. خونریزی معمولاً حدود ۵ روز طول می‌کشد، اما این نیز می‌تواند متفاوت باشد، از ۲ تا ۷ روز.

با شروع قاعدگی، ایجاد یک چرخه منظم تا ۲ سال طول می‌کشد. بعد از بلوغ، بیشتر قاعدگی زنان به طور منظم است. طول زمان بین هر دوره مشابه است.

با این حال، برای برخی از خانم‌ها، زمان بین دوره‌ها و میزان خون ریخته شده بسیار متفاوت است. این مسئله به قاعدگی نامنظم معروف است.

علائم اصلی قاعدگی نامنظم زمانی است که سیکل طولانی‌تر از ۳۵ روز باشد یا طول آن متفاوت باشد.

اگر تغییراتی در جریان خون ایجاد شود یا لخته‌هایی ظاهر شوند که قطر آن‌ها بیش از ۲.۵ سانتیمتر باشد، این نیز نامنظم تلقی می‌شود.

علل  قاعدگی نامنظم

تعدادی از عوامل احتمال تجربه قاعدگی نامنظم را افزایش می‌دهد. بیشتر آن‌ها مربوط به تولید هورمون است. دو هورمون مؤثر در قاعدگی استروژن و پروژسترون هستند. هورمون‌هایی که چرخه را تنظیم می‌کنند.

• تغییرات هورمونی، تغییراتی که در چرخه زندگی بر تعادل هورمونی تأثیر می‌گذارد شامل بلوغ، یائسگی، بارداری و زایمان و شیردهی می‌شود.

• در دوران بلوغ، بدن دستخوش تغییرات اساسی می‌شود. این می‌تواند چندین سال طول بکشد تا استروژن و پروژسترون به تعادل برسند و دوره‌های نامنظم در این زمان شایع هستند.

• قبل از یائسگی، زنان اغلب دوره‌های نامنظمی دارند و ممکن است میزان خون ریخته شده در آن‌ها متفاوت باشد. یائسگی زمانی اتفاق می‌افتد که ۱۲ ماه از آخرین دوره قاعدگی خانم می‌گذرد. پس از یائسگی، زن دیگر دوره‌ای نخواهد داشت.

• دوران بارداری، در این زمان قاعدگی متوقف می‌شود و بیشتر خانم‌ها در دوره شیردهی قاعدگی ندارند.

دارو‌های ضد بارداری می‌تواند باعث خونریزی نامنظم شود. یک دستگاه داخل رحمی (IUD) ممکن است باعث خونریزی شدید شود، در حالی که قرص ضد بارداری می‌تواند موجب ایجاد لکه بینی بین دوره‌ها شود.

هنگامی که یک زن ابتدا از قرص ضدبارداری استفاده می‌کند، ممکن است خونریزی‌های کوچک را تجربه کند که به طور کلی کوتاه‌تر و سبک‌تر از دوره‌های عادی است. این‌ها معمولاً بعد از چند ماه از بین می‌روند.

تغییرات دیگری که مربوط به دوره‌های نامنظم می‌شوند عبارتند از:

• کاهش شدید وزن
• افزایش شدید وزن
• استرس عاطفی
• اختلالات غذایی، مانند بی اشتهایی یا بولیمی (پرخوری عصبی)
• برای مثال ورزش استقامتی، دویدن ماراتن.

عوارض قاعدگی نامنظم

دوره‌های نامنظم بعضی اوقات می‌تواند یک مشکل بهداشتی را نشان دهد و برخی از این موارد می‌تواند منجر به مشکلات بعدی مانند مشکلات باروری شود.

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) شرایطی است که در آن تعدادی کیسه کوچک و پر از مایع معروف به کیست در تخمدان‌ها ایجاد می‌شوند.

یک زن مبتلا به PCOS تخمک گذاری نمی‌کند و هر ماه تخمک آزاد نمی‌کند. علائم آن شامل دوره‌های نامنظم یا بدون دوره‌ای، چاقی، آکنه و رشد بیش از حد مو است.

زنان مبتلا به PCOS به طور غیر معمول میزان بالایی از هورمون جنسی مرد، آندروژن یا تستوسترون دارند.

طبق گزارش دفتر بهداشت زنان در وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده، PCOS سندروم پلی کیستیک بین ۱۰ تا ۲۰ زن یا حداکثر ۵ میلیون زن آمریکایی را در سن باروری تحت تأثیر قرار می‌دهد. دختران در سن ۱۱ سالگی به PCOS مبتلا می‌شوند.

یک اختلال تیروئید می‌تواند باعث دوره‌های نامنظم شود. غده تیروئید هورمونی تولید می‌کند که بر متابولیسم بدن تأثیر می‌گذارد.

سرطان دهانه رحم یا رحم در موارد نادر ممکن است اتفاق بیفتد، همچنین به ندرت با علائم خونریزی بین دوره‌ها یا در طول مقاربت جنسی مشخص می‌شود.

آندومتریوز شرایطی است که سلول‌های داخل رحم، در جایی بیرون از رحم رشد می‌کنند که به این شرایط آندومتر گفته می‌شود. به عبارت دیگر، پوشش داخلی رحم در خارج از آن تشکیل می‌شود.

سلول‌های آندومتر سلول‌هایی هستند که هر ماه در دوران قاعدگی ریخته می‌شوند، بنابراین مسئله آندومتریوز عموما زنان را در سال‌های فرزندآوری تحت تأثیر قرار می‌دهد.

رشد سلولی خارج از رحم یا همان اندومتریوز، مشکل سرطانی نیست. ممکن است علائمی وجود نداشته باشد، اما می‌تواند دردناک باشد و منجر به بروز مشکلات دیگر شود. اگر خون رها شده در بافت اطراف گیر کند، می‌تواند به بافت آسیب برساند، باعث درد شدید، دوره‌های نامنظم و ناباروری می‌شود.

بیماری التهابی لگن (PID) یک نوع عفونت است. در بین زنان، شایعترین و جدی‌ترین عارضه عفونت‌های مقاربتی (STI) به استثنا ایدز است.

اگر مشکل آندرومتریوز زود تشخیص داده شود، با مصرف آنتی بیوتیک قابل درمان است، اما در صورت گسترش آن، می‌تواند به لوله‌های فالوپ و رحم آسیب برساند و در نتیجه درد مزمن یا طولانی مدت ایجاد کند. علائم این مشکل شامل خونریزی بین دوره‌ها و بعد از رابطه جنسی می‌شود.

درمان‌های قاعدگی نامنظم

داشتن یک سبک زندگی سالم می‌تواند به کاهش برخی اختلالات دوره‌های نامنظم کمک کند.

این موارد عبارتند از:

• به طور منظم برای حفظ وزن سالم و کاهش استرس ورزش کنید.
• به دنبال یک رژیم غذایی سالم باشید.

برخی از دارو‌های گیاهی مانند کوهوش سیاه، پنج انگشت، ریشه شیرین بیان و زردچوبه به دمان این اختلالت قادعدگی کمک می‌کند، اما تحقیقات حاصل از اثر بخشی آن‌ها را تأیید نکرده است و ممکن است اثرات نامطلوبی داشته باشد. بهتر است در ابتدا با پزشک صحبت کنید.

درمان قاعدگی‌های نامنظم کاملا به علت آن بستگی دارد، این موارد عبارتند از:

• بلوغ و یائسگی: دوره‌های نامنظمی که در دوران بلوغ یا با نزدیک شدن به سن یائسگی رخ می‌دهد، معمولاً نیازی به درمان ندارند.

• دارو‌های ضد بارداری: اگر خونریزی نامنظم به دلیل پیشگیری از بارداری باشد و چندین ماه ادامه یابد، زن باید در مورد گزینه‌های دیگر با یک متخصص زنان صحبت کند.

• کاهش وزن و چاقی: در موارد PCOS، اضافه وزن یا کاهش وزن ناگهانی و زیاد ممکن است به تثبیت قاعدگی کمک کند. وزن کمتر بدان معنی است که بدن نیازی به تولید انسولین زیادی ندارد. این منجر به کاهش سطح تستوسترون و احتمال بهتر تخمک گذاری می‌شود.

• مشکلات تیروئید: مطمئنا در این مورد درمان برای مشکل اساسی تجویز می‌شود. این ممکن است شامل دارو یا جراحی و در مان‌های مربوط می‌شود.

• استرس و اختلالات خوردن: روان درمانی ممکن است به بهبود مسائل استرس عاطفی، اختلال در خوردن غذا یا کاهش وزن ناگهانی که باعث دوره‌های نامنظم می‌شود، کمک کند. این ممکن است شامل تکنیک‌های ریلکسیشن، مدیریت استرس و مشاوره با یک درمانگر باشد.

درمان دارویی  قاعدگی نامنظم

پزشک ممکن است متفورمین، یک داروی خوراکی کاهش دهنده انسولین را برای دیابت نوع ۲ تجویز کند، که می‌تواند به اطمینان از تخمک گذاری و دوره‌های منظم کمک کند.

قرص ضد بارداری با دوز کم که حاوی ترکیبی از استروژن و پروژسترون است می‌تواند کمک کند. این امر باعث کاهش تولید آندروژن و به اصلاح خونریزی غیر طبیعی می‌شود.

از طرف دیگر، مصرف پروژسترون به مدت ۱۰ تا ۱۴ روز در هر ماه احتمالاً دوره‌ها را تنظیم می‌کند.

دوره‌های نامنظم نشانه بارداری است؟

دوره‌های نامنظم می‌تواند نشانگر مشکلی در باروری باشد، اما همیشه چنین نیست. تخمک گذاری ممکن است رخ دهد، حتی اگر قاعدگی نامنظم باشد.

در اینجا مواردی وجود دارد که می‌توانید برای ردیابی تخمک گذاری انجام دهید:

• هر دوره را در یک تقویم علامت گذاری کنید و به دنبال الگو‌های منظم باشید.

• تغییر در مخاط دهانه رحم را بررسی کنید. با نزدیک شدن به تخمک گذاری، مخاط بسیار زیاد، لغزنده، شفاف و کشیده‌تر خواهد شد.

• اگر دوره‌های نا منظم با مشکلات باروری مرتبط باشد، این سوابق به پزشک برای تشخیص بهتر کمک می‌کند.

در صورت نگرانی درباره قاعدگی نامنظم، باید به دنبال مشاوره پزشکی باشید.

منبع: medicalnewstoday