نام اختصاری: Mono test, Mono Spot

سایر نام ها:

Heterophile Antibody (Infectious Mononucleosis) by Latex Agglutination;  Qualitative, nfectious Mononucleosis, Rapid Test, Serum; Mononucleosis Screen Test;  Monospot (Screen), Serum; Infectious Mononucleosis Screen; Heterophile mono Screen;

 

بخش انجام دهنده: سرولوژی

نوع نمونه قابل اندازه گیری: سرم، پلاسما (EDTA)

حجم نمونه مورد نیاز:  0.5 ml

شرایط نمونه گیری: نیاز به امادگی خاصی نمی باشد.   

ملاحظات نمونه گیری:

1.        از بیمار نمونه خون وریدی گرفته شده و  اجازه داده نمونه کاملا لخته شود (جهت تهیه سرم). می توان نمونه را در ویال های حاوی EDTA جمع آوری نمود (جهت تهیه پلاسما). نمونه را سانتریفیوژ نموده و  سرم یا پلاسما شفاف را جدا نمایید. نمونه تازه مورد نیاز است.

2.        از سرم یا پلاسمای همولیز، آلوده و لیپمیک جهت جلوگیری از اثرات جانبی استفاده ننمایید.

موارد عدم پذیرش نمونه:

ü       نمونه همولیز

ü       نمونه لیپمیک

ü       نمونه بدون برچسب یا با برچسب اشتباه

ü       نمونه ای که چندین بار ذوب و فریز گشته

شرایط نگهداری:

1.        نمونه به مدت 48 ساعت در دمای اتاق، 14 روز در 2-8^oC و یک سال در دمای -20^oC  پایدار است.

2.        نمونه ذوب شده باید قبل از انجام تست به خوبی مخلوط گردد.

3.        از ذوب و فریز مکرر نمونه اجتناب نمایید. زیرا منجر به نتایج کاذب می گردد.

کاربردهای بالینی: تایید سریع تشخیص مونونوکلئوز عفونی ایجاد شده توسط ویروس ابشتین بار (EBV)

روش مرجع: Paul-Bunnell-Davidsohn

روش ارجح:  Qualitative Latex Agglutination

سایر روشها: Rapid chromatographic immunoassay for the qualitative detection، monospot test or Latex Slide Agglutination

مقادیر طبیعی: منفی ( به صورت مثبت و منفی گزارش می شود)

 اطلاعات تکمیلی: بیماران مبتلا به منونوکلئوز عفونی (IM) به طور کلاسیک دارای تب، گلودرد و لنفادنوپاتی هستند. لنفوسیت­های غیرطبیعی در خون محیطی یافت می‌شوند و بیماران خودبخود بهبود می­یابند. آنتی‌بادی­های هتروفیل گلبول­های قرمز گوسفند را آگلوتینه می‌کنند که اول بار هم با بیماری منونوکلئوز عفونی توسط Paul و Bunnell  در سال 1932 توضیح داده شدند. این آنتی‌بادی­ها معمولاً در ابتدای شروع بیماری ردیابی و شناسایی می‌شوند و ظهور با تاخیر آنها ممکن است با مزمن شدن بیماری همراه باشد. اکثر بیماران بین 15 تا 24 سال سن دارند. 

تفسیر:  سطح قابل شناسایی آنتی بادی هتروفیل مونونوکلئوز عفونی (IM) معمولا بین  6 تا 10 روز پس از ظهور علائم بالینی در خون قابل ردیابی است. سطح آنتی بادی معمولاً در هفته دوم تا سوم از  شروع بیماری افزایش چشمگیری می یابد. پس از آن، انتظار می رود که در ادامه  بتدریج  پس از یک دوره 12 ماهه سطح آنتی بادی کاهش یابد.  ارتباط دادن نتایج با یافته‌های بالینی اهمیت دارد چرا که نتایج منفی و مثبت کاذب دیده می‌‌شوند. حدود 30-10% از جمعیت بالغین، به دنبال بیماری آنتی‌بادی­های هتروفیل را تولید نمی‌کنند که این امر در جوانان حتی بیشتر هم می‌باشد. موارد مثبت کاذب با بیماری هوچکین، لنفوم، ALL، هپاتیت عفونی، کارسینوم پانکراس، عفونت CMV، لنفوم بورکیت، آرتریت‌روماتوئید، مالاریا،‌ سرخجه و سندرم خستگی مزمن دیده شده‌اند.

انتظار می رود  این تست در 90 درصد از بیماران مثبت گردد.

محدودیت ها:

§         تقریباً 10 درصد بیماران IM فاقد انتی بادی هتروفیل می باشند و برای تایید تشخیص بیماری باید تست های شناسایی آنتی بادی EBV  انجام گردد.

§         برخی از نتایج منفی کاذب بیماران IM به علت پاسخ تاخیری آنتی بادی هتروفیل می باشد. بطوری که در زمان نمونه گیری بیمار فاقد آنتی بادی هتروفیل می باشد.

§         در بعضی بیماران با علائم کلینیکی و هماتولوژیکی IM ، ممکن است به علت پدیده پروزون نتایج منفی یا مثبت ضعیف رخ دهد. با رقیق کردن نمونه احتمالاً این مشکل بر طرف می گردد.

§         در بعضی بیماران IM تیتر آنتی بادی هتروفیل سرم ممکن است برای ماه ها و سال ها پس از فروکش کردن علائم بالینی همچنان قابل ردیابی باشد. در مقابل در بعضی بیماران IM ، آنتی بادی هتروفیل قبل از شروع علائم بالینی تشخیص داده شده است. بنابراین تفسیر نتایج آزمایش باید با احتیاط صورت گیرد.

§         آنتی بادی هتروفیل IM ممکن است  در چندین بیماری دیگر غیر از IM مشاهده گردد. این بیماری ها شامل: لوسمی، لنفوم بورکیت، کارسینوم پانکراس،هپاتیت ویروسی، عفونت های سیتومگالوویروس. در این موارد رد کردن احتمال بیماری همزمان مشکل است.

§         بخش از جمعیت گروه سنی آنتی بادی هتروفیل قابل تشخیص، تولید نمی کنند به عنوان مثال، حدود 50٪ از کودکان کمتر از 4 سال و 10٪ از نوجوانان فاقد آنتی بادی هتروفیل می باشند.

توضیحات:
آنتی‌بادی­ هتروفیل منونوکلئوز عفونی در سرم بیماران مبتلا به بیماری از روز 6 تا 10 ظاهر می‌شود، و معمولاً بیشترین تیترها در هفته دوم تا سوم دیده می‌شوند. سطح آنتی‌بادی ممکن است برای یک سال بالا بماند ولی معمولاً به مدت 4 تا 8 هفته طول می‌کشد. سطح آنتی‌بادی با شدت بیماری یا درجه لنفوسیتوز ارتباطی ندارد. وجود تست مثبت همراه با علایم بالینی و خون‌شناسی متناسب با آن جهت تشخیص IM کفایت می‌کند. در صورتی که سندرم بالینی منونوکلئوز وجود داشته باشد ولی تست غربالگری منفی باشد، می‌بایست انجام تست آنتی بادی­های اختصاصی EBV، CMV،  HHV-6 و توکسوپلاسموز را در نظر داشت.
معیار آزمایشگاهی جهت IM عبارت است از لنفوسیتوز خون محیطی به میزان بیشتر از 50% گلبول­های سفید که حداقل 10 درصد آنها نمای واکنشی داشته ‌باشند. تست دیگری که غالباً در IM افزایش می‌یابد آمینوترانسفرازهای کبدی است که به طور نامتناسبی بیشتر از بالارفتن LDH و آلکالن فسفاتاز است.
در IM ممکن است آگلوتی‌نین‌های سرد، کرایوگلوبولین‌ها،  ANA یا فاکتور روماتوئید افزایش پیدا کنند.

          منابع :

1. Peter J, Ray CG: Infectious mononucleosis. Pediatr Rev 1998;19(8):276-279
2. Jacobs S. D, DeMott R. W, Oxley K. D, Laboratory test handbook, 3 rd,Lexi comp,2004,pp:785-786
3. Mayo mediacal laboratories, nfectious Mononucleosis, Rapid Test, Serum, Available at: http://www.mayomedicallaboratories.com/test-catalog/Clinical+and+Interpretive/9081
4. ARUP laboratories, Heterophile Antibody (Infectious Mononucleosis) by Latex Agglutination, Qualitative, Available at: http://ltd.aruplab.com/Tests/Pub/0050385
5. Childrensmn: https://www.childrensmn.org/references/lab/serology/monospot.pdf
6. Questdiagnostics: http://www.questdiagnostics.com/testcenter/TestDetail.action?ntc=654
7. AVITEX^® IM Ref OD103 OD053, Latex serology test for the detection of infection Mononucleosis (IM), Omega Diagnostics.