نام اختصاری: Cryo

سایر نام ها: کرایوگلوبولین ( کیفی)

بخش انجام دهنده: سرولوژی

نوع نمونه قابل اندازه گیری: سرم

حجم نمونه مورد نیاز: 5ml 

شرایط نمونه گیری:

1. ترجیحاً بیمار 8 ساعت ناشتا باشد. ناشتا بودن، کدورت سرم  به علت مصرف غدا ( به ویژه مواد غذایی پرچرب) را به حداقل می رساند.

2. مقداری خون وریدی (10 تا 15 میلی لیتر) در لوله یی با درب قرمز که قبلاً در دمای 37 درجه سانتیگراد گرم شده، بگیرید.

ملاحظات نمونه گیری:

1.        پس از نمونه گیری، نمونه باید تا تشکیل لخته بلافاصله در دمای 37^oC نگهداری گردد.

2.        محل نمونه گیری را از نظر خونریزی بررسی نمایید و در صورت لزوم با باند فشاری ببندید.

3.        در صورت نمونه گیری در خارج از ازمایشگاه،  لوله باید بلافاصله در ظرف حاوی آب 37°C به آزمایشگاه ارسال شود. سرنگ‏ها نیز باید قبل از استفاده گرم شوند. 

4.        پس از تشکیل لخته، نمونه را بالافاصله در 37^oC سانتریفیوژ نمایید. دمای اتاق هم قابل قبول است.

5.        از جدا سازی سرم توسط سانتریفیوژ یخچال دار اجتناب کنید.

6.        سرم جدا شده را در ویال های پلاستیکی تمیز  با برچسب مجزا انتقال دهید.

7.        مقادیر سرم نباستی کمتر از 3 ml  باشد. زیرا برای  تشخیص کرایوگلوبولین در مقادیر کم (Trace) ناکافی می باشد. بنابراین در صورت ناکافی بودن نمونه می بایست نمونه گیری مجدد گردد.

      در صورت وجود کرایوگلوبولین به بیمار تذکر دهید تا در هوای سرد و تماس با اشیای سرد پرهیز نماید. به وی تذکر دهید که در هوای سرد دستکش بپوشد تا نشانه های  پدیده رینورد کاهش یابد.

موارد عدم پذیرش نمونه:

ü      عدم استفاده از لوله یا سرنگ از قبل گرم شده،

ü       بیشتر از دو ساعت تاخیر در انتقال نمونه به آزمایشگاه،

ü       عدم ارسال نمونه به آزمایشگاه در آب گرم (37^oC). 

ü      نمونه همولیز شده یا لیپمیک

ü      استفاده از ژل تیوب سرم یا پلاسما

شرایط نگهداری:

1.        نمونه خون تا قبل از جداسازی سرم از گلبول قرمز باید در 37^oC نگهداری گردد. و در صورت امکان، انجام سانتریفیوژ نیز در دمای 37^oC باشد. 

2.        در صورت نمونه گیری در خارج از آزمایشگاه، نمونه بایستی در آب گرم 37 °C انتقال یابد.

3.        پایداری نمونه سرم در دمای اتاق تا پیش از آزمایش یک هفته می باشد.

4.        از فریز نمودن نمونه اجتناب کنید.

اطلاعات تکمیلی: کرایوگلوبولین‏ها، ایمونوگلوبولین‏های غیرطبیعی هستند که در خون بیماران مبتلا به بیماری­های گوناگون وجود داشته و به صورت قابل برگشت در مواجهه با دمای زیر 37°C در محیط خارج از بدن یا داخل بدن تجمع یافته، رسوب کرده یا تشکیل ژل می‏دهند. این رسوب موجب کندی جریان خون در عروق خونی می گردد. کرایوگلوبولین‏ها ممکن است کمپلمان را فیکس کرده و یک واکنش التهابی مشابه کمپلکس‏های Ag-Ab را شروع نمایند. هنگامی که کرایوگلوبولینمی ارتباطی با سایر بیماری‏های شناخته شده نداشته باشد به آن اساسی (essential) گفته می‏شود. کرایوگلوبولین‏ها بیشتر از همه با بیماری‏های پلاسماپرولیفراتیو و لنفوپرولیفراتیو، بیماری­های عفونی و اتوایمیون از جمله هپاتیت C و سندرم شوگرن همراهی دارند. 

کرایوگلوبولین‏ها براساس ترکیب ایمونوگلوبولین به انواع 1، 2و 3 طبقه‏بندی می‏شوند.
■ کرایوگلوبولینمی نوع 1: غالباً همراه با یک اختلال پلاسماسل و گاموپاتی منوکلونال قابل ردیابی می‏باشد( IgM یا IgG منوکلونال ولی ممکن است IgA یا زنجیره سبک ایمونوگلوبولین هم باشد). این نوع از کرایوگلوبولین غالباً در عرض 24 ساعت رسوب می‏کند. نوع یک در لوسمی، لنفوما، مولتیپل مایلوما و ماکروگلوبولینمی والدن اشتروم مشاهده می گردد.
■ کرایوگلوبولینمی نوع 2: شایع‏ترین نوع کرایوگلوبولینمی بوده و غالباً همراه با عفونت هپاتیت C می‏باشد. ماهیت کرایوگلوبولین، IgM منوکلونال با فعالیت فاکتور روماتوئید و IgG پلی‏کلونال است.  بیماری های خودایمنی نظیر وازکولیت، لوپوس اریتروماتوز سیستمیک ، آرتریت روماتوئید و سندروم شوگرن همراه با این نوع از کرایوگلوبولین می باشند.

این نوع از کرایوگلوبولینمی ممکن است منجر به پدیده رینود، بیماری کلیه (غالباً سندروم نفروتیک و گلومرولونفریت پرولیفراتیو غشایی)، نوروپاتی حسی-حرکتی، بزرگی طحال و کم خونی شود. همچنین C4 واضحاً کاهش یافته ولی C3 نزدیک به طبیعی است. کرایوگلوبولین نوع 2 در دمای 4°C در عرض 1 تا 7 روز رسوب می‏کند.
■ کرایوگلوبولینمی نوع 3: شامل کرایوگلوبولین‏های پلی‏کلونال مختلط است که شایع‏تر از همه، کمپلکس‏های IgM-IgG می‏باشند. یعنی ماهیت آنها IgM پلی‏کلونال با فعالیت RF و IgG پلی‏کلونال است. نوع 3 همانند نوع 2، کرایوگلوبولین مختلط نامیده می‏شود چرا که کرایوگلوبولین‏ها شامل ایمونوگلوبولین‏های پلی‏کلونال هستند، ولی برخلاف نوع 2 فاقد یک جزء منوکلونال می‏باشند. جهت رسوب ممکن است نیاز به قرار دادن سرم به مدت 7 روز در دمای 4°C باشد. این نوع، با هپاتیت C و سایر عفونت‏های مزمن و بیماری‏های خودایمنی و التهابی همراه بوده ولی نسبت به نوع 2 کمتر علامت‏دار خواهد بود.
اسمیرهایی که از خون مبتلایان به کرایوگلوبولینمی در دمای اتاق تهیه می‏شوند ممکن است حاوی مواد شفاف صورتی رنگ یا بازوفیلیک به صورت انکلوزیون­های سیتوپلاسمی در گلبول­های سفید باشد. چنین موادی در حقیقت ایمونوگلوبولین‏های فاگوسیت شده هستند.
کرایوگلوبولین مختلط اساسی (essential mixed cryoglobulin) بیانگر کرایو­گلوبولین نوع 2 یا 3 بدون یک بیماری زمینه‏ای است و در مقابل لفظ کرایوگلوبولینمی مختلط ثانویه (secondary mixed cryoglobulinemia) برای مواردی از کرایو­گلوبولینمی نوع 2 یا 3 استفاده می‏شود که بیماران مبتلا به بیماری دیگری مثل هپاتیت C یا بیماری لنفوپرولیفراتیو هستند.
وجود کرایوگلوبولین‏ها ممکن است انجام آزمایشاتی همچون الکتروفورز پروتئین سرم، ایمونوفیکساسیون و کمپلمان را دچار اشکال نمایند. 

کاربردهای بالینی:  

1.        ارزیابی بیماران مبتلا به واسکولیت، گلومرولونفریت و بیماری های لنفوپرولیفراتیو (لوسمی)

2.        ارزیابی بیماران مبتلا به ماکروگلوبینمی والدن اشتروم و مولتیپل مایلوما که در صورت مواجهه با سرما علائم آن بروز می نماید.

3.        ارزیابی اختلالات خود ایمنی (از جمله سندرم شوگرن، آرتریت روماتوئید و لوپوس) و عفونت‏های مزمن (نظیر هپاتیت C، آندوکاردیت و مونوتوکلئوز عفونی)

      تظاهرات ممکن است شامل پورپورا، واسکولیت، پلی‏آرترآلژی، نوروپاتی محیطی، نارسایی کلیه، پدیده رینود و هیپرویسکوزیتی باشد. 

روش مرجع: (IEP) Immunoelectrophoresis

روش ارجح: IEP

سایر روشها: RID، ایمونوفیکساسیون  با ژل آگارز، Qualitative Cold Precipitation

مقادیر طبیعی: منفی ( عدم مشاهده رسوب)

تفسیر: نمونه به دو بخش تقسیم شده یکی در37 °C  (به عنوان شاهد) و دیگری در 4°C درجه قرار داده می‏شود. بعد از 24 ساعت نمونه قرار داده شده در یخچال از نظر رسوب کرایوگلوبولین مورد بررسی قرار می‏گیرد. اگر رسوب دیده نشد ارزیابی‏های روزانه به مدت 7 روز ادامه می‏یابد. اگر رسوب در نمونه یخچالی ظاهر و پس از گرم شدن مجدداً حل شود، کرایوگلوبولین در نمونه وجود دارد.

نوع 1 کرایوگلوبولین‏های منوکلونال معمولاً در عرض 24 ساعت رسوب می‏کنند. ولی کرایوگلوبولین‏های مختلط (Mixed)، بخصوص نوع 3، غالباً دارای غلظت‏های کم بوده و جهت ردیابی نیاز به انکوباسیون طولانی مدت (7 روز) در دمای پایین دارند. در صورتی که کرایوگلوبولین‏ها کمیت کافی داشته باشند می‏توان آنها را بصورت نیمه کمی اندازه‏گیری کرد. کلاس ایمنوگلوبولین را نیز به طریق ایمنو الکتروفورز یا ایمونوفیکساسیون می‏توان تعیین کرد. 

محدودیت ها و عوامل مداخله گر :

§         مقادیر کم نمونه ( 3 ml>) ممکن است بر حساسیت نتایج تاثیر گذار باشد.

§         ناتوانی در ردیابی کرایوگلوبولین ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:

ü      لخته شدن خون در دمای زیر 37°C

ü      اشتباه در حمل و نقل نمونه

ü      زمان انکوباسیون کوتاه

ü      قدرت یونی، PH، دما نامناسب

ü      غلظت ایمونوگلوبولین رسوب­کننده

ü      اتصال به چربی‏های سرم 

ü      عدم دقت در مشاهده رسوب

توضیحات:

·         جمع آوری و انتقال صحیح نمونه بر نتایج آزمون حیاتی است.

·         کرایوگلوبولین‏ها غالباً با ماکروگلوبولینمی والدن اشتروم، میلوم و سایر بیماری‏های لنفوپرولیفراتیو/پلاسماپرولیفراتیو، گاموپاتی‏های منوکلونال، اختلالات خود ایمنی از جمله سندرم شوگرن و عفونت‏های مزمن همراه هستند.

·          کرایوگلوبولین‏ها بواسطه رسوب در نواحی از بدن که دمای پایین‏تری دارند مثل پوست یا اندام‏ها منجر به انسداد عروقی می‏شوند. تظاهرات ممکن است شامل پورپورا، واسکولیت، پلی‏آرترآلژی، نوروپاتی محیطی، نارسایی کلیه، پدیده رینود و هیپرویسکوزیتی باشد. 

·         از آزمایش های مرتبط با این آزمون می توان به  تست آگلوتیناسیون سرد و و بررسی فاکتور روماتوئیدی اشاره کرد.

         منابع :

1. کتاب جامع تست هاي تشخيصي و آزمايشگاهي پاگانا- دکتر مهتاب جعفر آبادي آشتياني و همکاران- نشر جامعه نگر
2. کتاب جامع تجهيزات آزمايشگاهي و فرآورده هاي تشخيصي- دکتر حميد رضا سقا و همکاران- نشر مير
3. Jacobs S. D, DeMott R. W, Oxley K. D, Laboratory test handbook, 3 rd,Lexi comp,2004,pp:478-480
4. MayoCliniC; Cryoglobulin, Serum, http://www.mayomedicallaboratories.com/test-catalog/Clinical+and+Interpretive/80988,available at myomedicallaboratories.
5. Childrens Hospital and clinics of Minnesota: http://www.childrensmn.org/manuals/lab/Chemistry/031108.asp
6. Arup laboratories: http://ltd.aruplab.com/Tests/Pub/0050185