نام اختصاری: FTA-ABS  

سایر نام ها: آنتی بادیهای ضد تروپونما پالیدوم، آنتی بادیهای سیفلیس ، آزمون جذب آنتی بادی ترپونمی فلورسنت

Fluorescent Treponemal Antibody Absorption,  Fluorescent Anti Treponema pallidum,Antibody, Treponema pallidum Antibody Panel (FTA-ABS) IgG and IgM , Syphilis Detection IgG/IgM

بخش انجام دهنده: ایمونولوژی

نوع نمونه قابل اندازه گیری: سرم

حجم نمونه مورد نیاز:1ml 

شرایط نمونه گیری: در صورت امکان بیمار باید ناشتا باشد. 

ملاحظات نمونه گیری:

1.        محل نمونه گیری را استریل نموده با احتیاط نمونه گیری نمایید. نمونه خون بیمار  را در لوله های با درب قرمز جمع آوری نمایید.

2.        پس از نمونه گیری محل خونگیری را با باند فشاری ببندید.

3.        محل خونگیری را از نظر خونریزی بررسی نمایید.

4.        از جمع آوری نمونه های همولیز شده و لیپمیک اجتناب نمایید.

موارد عدم پذیرش نمونه:

ü      نمونه های به شدت همولیز یا لیپمیک

ü      ذوب و فریز مکرر نمونه

ü      نمونه های بدون برچسب یا با برچسب اشتباه

شرایط نگهداری:

·         سرم به مدت 2 روز در دمای 4^oC و 14 روز در -20^oC قابل نگهداری است. 

·         لازم است قبل از آنالیز، سرم در دمای 56^oC به مدت 30 دقیقه قرار گیرد تا کمپلمان موجود در سرم غیر فعال گردد.

·         در صورتی که سرم دکمپلمانه همان روز آزمایش نشود می بایستدر زمان آزمایش مجدداً 10 دقیقه در  56^oC قرار گیرد.

کاربردهای بالینی:

ü      تشخیص آنتی بادی های اختصاصی ترپونمایی

ü      تشخیص سیفلیس مادرزادی در اطفال

ü      تشخیص و تاًیید موفقیت درمان بیماری سیفلیس

روش مرجع: Direct Fluorescent Ab- Treponema Palidum

روش ارجح: EIA، FTA

سایر روشها: VDRL، RPR، MHA-TP، multiplex flow immunoassays (MFI)، IFA

مقادیر طبیعی: Non Reactive

       نتایج به صورت reactive، reactive minimal، equivocal، nonreactive  یا مشاهدة فلورسانس آتی‏پیکال گزارش می‏شود؛

       تیتری تعیین نمی‏شود. 

اطلاعات تکمیلی: ترپونما پالیدوم به طور طبیعی در انسان ایجاد بیماری سیفلیس می کند. سرایت بیماری اکثراً از راه مقاربت می باشد ولی بعضی از اوقات غیر مقاربتی نیز می باشد. مادر از راه جفت می تواند بیماری را به جنین منتقل نماید. ترپونما از راه مخاط و خراش های جزئی پوست داخل بدن می گردد. دوره نهفتگی بیماری بطور متوسط 3 هفته می باشد. تشخیص بیماری  بر اساس سه روش آزمایشگاهی انجام می گیرد. تشخیص میکروسکوپی میکروب، آزمایشات غربالگری غیر ترپونمایی و آزمایشات تاًییدی ترپونمایی می باشد. در اوایل بیماری آنتی بادی از کلاس IgG و IgM در سرم بیماران بوجود می آید. در بیماران درمان نشده هر دو آنتی بادی به مدت طولانی باقی می ماند ولی IgM پس از یکسال تا دو سال کاهش یافته و IgG تا مدتها طولانی باقی می ماند.  

تفسیر: FTA-ABS  یک تست حساس در تمامی مراحل سیفلیس بوده و بهترین تست تاییدی استاندارد جهت سرمی است که با تست­های غربالگری مثل VDRL یا RPR واکنش داده باشد. گاهی اوقات در بیماران مبتلا به سیفلیس چشمی (یووئیت) یا سیفلیس گوش (اتوسیفلیس) تست VDRL منفی می­شود در حالی که FTA-  ABS آنها مثبت است. 

 آزمایش FTA-IgG برای تشخیص آنتی بادی های اختصاصی ترپونمایی انجام می شود. تیتر IgG دلالت بر عفونت در گذشته می کند. افزایش 4 برابری تیتر بین نمونه های حاد و نقاهت دلالت بر عفونت اخیر می باشد. آزمایش FTA-IgM در تشخیص سیفلیس مادرزادی در نوزادان استفاده می شود. همچنین در موارد حاد بیماری کاربرد دارد. ممکن است در  مادرانی که آزمایش ترپونمال سیفلیس آنها مثبت است مقداری از رآژین IgG از راه جفت به جنین برسد و در نتیجه آزمایش های سرم نوزاد بطور کاذب مثبت گردد. اگر نوزاد مبتلا به سیفلیس نشده باشد این آنتی بادی در مدت سه ماه از بدن خارج شده و آزمایش های طفل منفی می شود و اگر مبتلا شده باشد این آزمایش ها پس از 3 ماهگی هم مثبت است. آزمایش FTA-IgM مثبت در نوزادان نمایانگر ابتلا به سیفلیس مادرزادی می باشد. اگر VDRL یا RPR مثبت بود اما FTA-ABS منفی بود باید به دنبال سایر بیماری هایی گشت که سبب مثبت شدن آزمون های غربالگری سیفلیس می شوند. این بیماری ها شامل مالاریا، لپتوسپیروز، جذام، منونوکلئوز، لوپوس اریتماتوز سیستمیک، لنفوگرانولوم ونروم، مایکوپلاسما پنومونیه، تیفوس، تب خراش گربه، هپاتیت، پری آرتریت ندوزا، عفونت های حاد ویروسی یا باکتریایی، واکنش های ازدیاد حساسیت و واکسیناسیون اخیر.

محدودیت ها و عوامل مداخله گر :

§         نمونه های همولیز در آزمایش ایجاد تداخل می کنند.

§         در بیماری های کلاژن مثبت کاذب مشاهده می گردد.

§         در صورت وجود آنتی بادی های ضد هسته (ANA)، افزایش گلبولین های غیر طبیعی، حاملگی، لوپوس این آزمایش ممکن است مثبت کاذب شود.

§         آزمایش FTA در بیماری های دیگر ترپونمایی مانند یاز، پنتیا و بجل به علت تشابه آنتی ژنی با ترپونما پالیدوم ممکن است مثبت شود.

§         پدیده منطقه ای به دلیل بالا بودن مقدار آنتی بادی های سرم در سیفلیس ثانویه ممکن است مشاهده شود. ( در مورد وجود پدیده منطقه ای در روش ایمونوفلورسنس هنوز نظر قطعی وجود ندارد)

§         چنانچه بیمار پس از ورود باکتری به بدن ، خیلی زود و پیش از ظهور آنتی بادی ها مورد آزمایش قرار گیرد، ممکن است نتیجه آزمون به طور کاذب منفی گردد. در این صورت باید آزمایش را ظرف 2 ماه تکرار نمود، یا بیمار را با وجود نتیجه منفی آزمون ( در صورتی که از نظر بالینی بسیار مشکوک به ابتلا باشد) تحت درمان قرار داد.

§         از آنجایی که FTA-ABS تا سال­ها یا حتی تا آخر عمر بالا می­ماند، نمی­توان از آن برای پی­گیری فعالیت بیماری یا پاسخ به درمان استفاده کرد. 

§         تست FTA-ABS برای آزمایش CSF پیشنهاد نمی­شود و معمولاً بر روی CSF آزمایش VDRL انجام می­شود. 

§          این تست در کمتر از 1% از افراد سالم هم بطور کاذب مثبت می­شود.

توضیحات:

·         چنانچه آزمون VDRL یا RPR مثبت شود لازم است تا نتیجه را با آزمایش های اختصاصی تر ترپونما مانند آزمون جذب آنتی بادی ترپونمی فلورسنت (FTA-ABS) تاًیید نمود.

·         آزمایش FTA-ABS آنتی بادی های ترپونمایی اختصاصی را شناسایی می کند. بنابراین دقیق تر از VDRL و RPR است. آزمون FTA 4 الی 6 هفته پس از ورود باکتری مثبت می گردد.

·         ضروری است که FTA را پیش از تشخیص قطعی سیفلیس انجام داد. آزمون دیگری به نام آزمایش میکروهماگلوتینین (MHA-TP) نیز وجود دارد که از نظر دقت با FTA-ABS که « استاندارد طلایی» می باشد، برابری می کند. در حال حاضر روش های سنجش الیزا نیز برای آزمایش سرولوژیکی سیفلیس موجود است.

 

         منابع :

1. کتاب جامع تجهيزات آزمايشگاهي و فرآورده هاي تشخيصي- دکتر حميد رضا سقا و همکاران- نشر مير
2. کتاب اصول و تفسير آزمايشهاي سرولوژي باليني، دکتر پرويز پاکزاد
3. کتاب جامع تست هاي تشخيصي و آزمايشگاهي پاگانا- دکتر مهتاب جعفر آبادي آشتياني و همکاران- نشر جامعه نگر

4. Jacobs S. D, DeMott R. W, Oxley K. D, Laboratory test handbook, 3 rd,Lexi comp,2004 pp: 618-619

5. www.astdhpphe.org/infect/syphilis.html. www.cdc.gov/std/syphilis/stdfact-syphilis.htm

6.Myoclinic, Syphilis Antibody, IgG, Serum, available at Mayo mediacal laboratories: http://www.mayomedicallaboratories.com/test-catalog/Specimen/32184