نام اختصاری:  T.G

سایر نام ها: تومور مارکر تایروگلوبولین، تیروگلوبولین انسانی.

Thyroglobulin Assay for Thyroid Cancer, Thyroglobulin Antibody screen, Human Thyroglobulin

بخش انجام دهنده: آنالیز هورمون

نوع نمونه قابل اندازه گیری: سرم، پلاسمای هپارینه

حجم نمونه مورد نیاز:   1.5 ml

شرایط نمونه گیری:

1. نیازی به ناشتایی نمی باشد.

2. در صورت استفاده از کاوش RIA بیمار باید اخیراً از انجام اسکن و سایر مواردی که لازمه آن مواجهه با رادیوایزوتوپ است اجتناب نماید. 

3.  این تست نباید خیلی زود پس از انجام بیوپسی سوزنی، جراحی تیروئید یا درمان با ید رادیواکتیو انجام شود.

4. بیشترین حساسیت تست برای ردیابی سرطان تیروئید وقتی است که بیمار تیروکسین جایگزین را از حدود 6 هفته قبل دریافت نکرده باشد. 

ملاحظات نمونه گیری:

1.        با رعایت اصول صحیح نمونه گیری از بیمار نمونه خون وریدی بگیرید.

2.        محل خونگیری را از نظر خونریزی بررسی نمایید.

3.        از همولیز نمونه اجتناب نمایید.

4.        در ظرف دو ساعت سرم را از سلول جدا نموده و در ویال های پلاستیکی دربدار ریخته و  در یخچال قرار دهید.

5.        در صورت استعمال دارو توسط بیمار پیش از خونگیری، در برگه آزمایش یادداشت نمایید.

موارد عدم پذیرش نمونه:

1.        نمونه بدون برچسب یا با برچسب اشتباه

2.        همولیز شدید نمونه

3.        پلاسمای غیر هپارینه

شرایط نگهداری:

1.        نمونه سرم در دمای اتاق به مدت 8 ساعت پایدار است. ترجیحاً پس از جدا سازی سرم، آن را در یخچال قرار دهید.

2.        پایداری نمونه در 4^oC به مدت هفت روز و در -20^oC تا 30 روز می باشد.

کاربردهای بالینی:

1.        پیگیری بیماران مبتلا به سرطان تیروئید تمایز یافته پس از تیروئیدکتومی (برداشت غده تیروئید).

2.        کمک در تعیین وجود متاستاز تیروئید به غدد لنفاوی.

روش مرجع: رادیوایمیونومتریک اسی (IRMA)

روش ارجح: کمی لومینوسانس و الکتروکمی لومینوسانس

سایر روشها: EIA، RIA، ICMA، HPLC، Tandem Mass Spectroscopy

مقادیر مرجع: 33 ng/ml ≥

بیماران آتیروئیدی: 5 ng/ml >

تفسیر: تیروگلوبوبین (Tg) یک محصول ترشحی اپی‏تلیوم فولیکولی تیروئید است که شکل ذخیره‏ای هورمون­های تیروئیدی یعنی T3 و T4 می‏باشد. استفاده اصلی از Tg در مونیتورینگ بیمارانی است که قبلاً کارسینوم‏های تمایز یافتة تیروئید داشته و جراحی شده‏اند. در چنین بیمارانی بعد از جراحی موفقیت‏آمیز، مقادیر باید کمتر از ng/ml   5باشد. مقادیر افزایش یافته نشانة عود یا تداوم بیماری خواهد بود. از Tg در ردیابی تیروتوکسیکوز ناشی از مصرف دارو (Thyrotoxicosis Factitia) هم استفاده می‏شود که در این حالت مقادیر به دست آمده پایین خواهند بود.  استفاده از Tg به عنوان تومور مارکر در کارسینوم آناپلاستیک یا مدولاری یا لنفوم تیروئید مفید نخواهد بود. تیروگلوبولین در بسیاری از بیماری­های دیگر از جمله گریوز، تیروئیدیت و گواتر ندولر هم افزایش می‏یابد. 

افزایش سطح: بقایای بافت تیروئید در گردن، سرطان تیروئید متاستاز داده، گریوز، تیروئیدیت و گواتر ندولر.

عوامل مداخله گر :

      چنانچه سلول های سرطانی تیروئیدی خوب تمایز نیافته باشند، سطح Tg پایین است.

      تحریک سطح Tg با تیروژن در بیمارانی با تومور هایی فاقد گیرنده TSH یا تومورهای ناتوان از ساخت Tg، اندک است.

      وجود اتوآنتی بادی های ضد Tg در روش سنجش ایمیومتریک اسی (IMA) و رادیوایمیونواسی (RIA) به ترتیب موجب سنجش پایین تر و بالاتر از مقدار واقعی می گردد.

      همولیز شدید نمونه موجب تداخل در نتایج آزمایش می گردد.

      مقادیر بالاتر از 250000 ng/dl ممکن است منجر به پدیده هوک گردد. در این پدیده، سطوح Tg به طور قابل توجهی پایین تر بنظر می رسد.

      در بیماران تحت درمان با دوز بیوتین بالا (به عنوان مثال،  >5 mg/dl)، هیچ نمونه نباید حداقل تا 8 ساعت پس از تجویز بیوتین گرفته شود.

      غلظت Tg بیشتر  از 2000 ng/ml  ممکن است منجر به افزایش کاذب سطوح آنتی بادی ضد Tg گردد. در این موارد سطوح آتی بادی ضد Tg غیر قابل قبول می باشد.

توضیحات:

·         سرطان تیروئید شایع ترین سرطان اندوکرین بوده و در تمام سنین دیده می شود.

·         سرطان تیروئید بیش ترین انسیدانس رو به افزایش را در زنان دارد.

·         سرطان تیروئید ممکن است تا حدود 30 درصد بیماران، حتی چند دهه پس از تشخیص اولیه عود نماید.

·         سلول های طبیعی تیروئید و همچنین سلول های سرطانی تیروئید با تمایز خوب می توانند Tg بسازند که پیش ساز هورمون تیروئید است.

·         در 35 – 15 درصد بیماران مبتلا به کانسر تیروئید اتوآنتی بادیهای اندوژن وجود دارد که در آزمایش تداخل ایجاد می نماید.

·         سطوح غیر قابل شناسایی Tgدر حضور آنتی بادی ضد Tg باید با احتیاط تفسیر گردد.

·         آزمایش مرتبط با این تست، اندازه گیری آنتی بادی ضد تیروگلوبولین است. این آزمون عمدتاً به منظور تشخیص تیروئیدیت به کار می رود، اما وجود این آنتی بادیها می تواند بر نتایج آزمایش Tg تأثیر بگذارد.

·         مقادیر آنتی بادی ضد Tg در صورتی که بیشتر از 22 IU/ml باشد، ممکن است در نتایج Tg تداخل ایجاد کند.

·         توصیه می گردد تا نتایج Tg منطبق با علائم بالینی بیمار باشد.

          منابع :

1.       کتاب جامع تست هاي تشخيصي و آزمايشگاهي پاگانا- دکتر مهتاب جعفر آبادي آشتياني و همکاران- نشر جامعه نگر

2.       کتاب جامع تجهيزات آزمايشگاهي و فرآورده هاي تشخيصي- دکتر حميد رضا سقا و همکاران- نشر مير

3.       سايت مايو کلنيک (Mayo mediacal laboratories): http://www.mayomedicallaboratories.com/test-catalog/Overview/83069

4.      Jacobs S. D, DeMott R. W, Oxley K. D, Laboratory test handbook, 3 rd,Lexi comp,2004, pp: 1249-1250

5.      Tietz Text book of Clinical Chemistry, 3rd ed. Burtis CA and Ashwood ER, eds, Philadelphia, PA: WB Saunders  Co, 1999,