نام اختصاری: AMH

سایر نام ها:

Mullerian-inhibiting substance, Mullerian inhibiting factor, Mullerian-inhibiting hormone, Anti .mule.H

بخش انجام دهنده: آنالیز هورمون

نوع نمونه قابل اندازه گیری: سرم، پلاسما (هپارینه)

حجم نمونه مورد نیاز:  0.5 ml

شرایط نمونه گیری: نیاز به ناشتایی نمی باشد. 

ملاحظات نمونه گیری:

1. با رعایت اصول نمونه گیری از بیمار، نمونه خون وریدی گرفته و آن را در لوله یا ویالهای های با درپوش قرمز یا سبز جمع آوری کنید.

2. پس از نمونه گیری، محل  خونگیری را از لحاظ خونریزی یا هماتوم بررسی نمایید.

3. دانستن سن و جنس بیمار حائز اهمیت است. آن را در برگه آزمایش یادداشت نمایید.

4. از جمع آوری نمونه  سرم لیز، ایکتریک و یا لیپمیک اجتناب نمایید.

موارد عدم پذیرش نمونه:         

ü      نمونه های با همولیز، لیپمیک و ایکتریک شدید

ü      نمونه ای غیر از سرم (یا پلاسما هپارینه)

ü      نمونه های حرارت دیده (warm samples) و ذوب و فریز مکرر نمونه

ü      نمونه بدون برچسب یا با برچسب اشتباه

شرایط نگهداری:

1.  نمونه خون باید در عرض یک ساعت سانتریفیوژ گشته و سرم از سلول جدا گردد.

2.  پس از جداسازی سرم، آن را در ویال های مخصوص درب دار آلیکوت نموده و تا زمان آزمایش در یخچال یا فریزر نگه می داریم.

3.  پایداری نمونه در دمای 2-8^oC یک هفته و در دمای -20^oC سه ماه می باشد.

کاربردهای بالینی:

1.  بررسی وضعیت یائسگی، از جمله نارسایی زودرس تخمدان،

2.  بررسی وضعیت تخمدان، از جمله رشد فولیکول، ذخیره تخمدان و واکنش پذیری تخمدان به عنوان بخشی از ارزیابی ناباروری و پروتکل های درمان نازایی مانند لقاح آزمایشگاهی (IVF)،

3.  ارزیابی عملکرد تخمدان در بیماران مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک،

4.  بررسی نوزادان با ابهام تناسلی و دیگر شرایط دو جنسی،

5.  ارزیابی عملکرد بیضه در اطفال و کودکان،

6.  تشخیص و نظارت بر بیماران مبتلا به تومورهای سلول گرانولوزا تخمدان ترشح کننده ضد هورمون مولرین.

روش مرجع: -

روش ارجح: ELISA

سایر روشها: Immunometric Assay

مقادیر طبیعی:

مردان:

کمتر از 2 سال:  14-466 ng/mL

2 تا 12 سال: 7.4-243 ng/mL

13 سال و بالاتر0.7-19 ng/mL :

زنان:

کمتر از 2 سال: <4.7 ng/mL

2 تا 12 سال: <8.8 ng/mL

13 تا 45 سال: 0.9-9.5 ng/mL

46 سال و بالاتر: <1.0 ng/mL

تفسیر: زنان یائسه یا زنان با نارسایی زودرس تخمدان یا پس از شیمی درمانی سرطان، سطوح AMH بسیار پایین است. اغلب زیر حد تشخیص 0.25 ng/ml.

در حالی که غلظت AMH بهینه برای پیش بینی واکنش به لقاح آزمایشگاهی هنوز تعیین نشده است، با این حال پذیرفته شده که محدوده غلظت AMH پیش از یائسگی تا یائسگی (0.0 – 0.6 ng/ml) حاکی از ذخیره مقادیر کم یا عدم وجود این هورمون در تخمدان است. بسته به سن بیمار تحریک تخمدان احتمالاً منجر به نقص در این بیماران می گردد و بیشتر متخصصین ناباروری اهدائ تخمک از دهنده را برای لقاح توصیه می کنند. در مقابل اگر غلظت AMH بیش از 3ng/ml  برسد، حاکی از تحریک بیش از حد تخمدان می باشد. برای این بیماران کمترین حد تحریک توصیه می شود.

در بیماران مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک، غلظت AMH ممکن است 2  تا 5 برابر بالاتر از دامنه مرجع می باشد(متناسب با سن). چنین سطح بالایی پیش بینی کننده عدم تخمک گذاری و سیکل های نامنظم می باشد.

در کودکان با شرایط ابهام دو جنسی، نتیجه AMH بالاتر از محدوده طبیعی زنان، پیش بینی کننده وجود بافت بیضه است، در حالی که یک مقدار غیر قابل شناسایی حاکی از عدم وجود آن است.

در پسران با بیضه نزول نکرده یا cryptorchidism (بيمارى است که در آن پائين آمدن بيضه‌ها به داخل کيسه بيضه صورت نگرفته است) غلظت قابل اندازه گیری AMH پیش بینی کننده عدم نزول بیضه است، در حالی که یک مقدار غیر قابل ردیابی AMH، بطور محتمل حاکی از نارسایی عملکرد طبیعی گناد ها است.

تومور سلولهای گرانولوزای تخمدان ممکن است ترشح کننده AMH، اینهیبین A و اینهیبین B باشند. سطح افزایش یافته هر یک از این مارکرها می تواند نشاندهنده یک چنین توموری در یک زن با یک توده تخمدان باشد. سطوح بالا AMH میبایست با درمان موفقیت آمیز کاهش یابد. افزایش سطح نشان دهنده عود یا پیشرفت تومور است.

عوامل مداخله گر :

      افزایش AMH اختصاصی برای سرطان نیست، و روش نباید منحصراً برای تشخیص و یا رد تومور تخمدان ترشح کننده  AMH مورد استفاده قرار گیرد.

      روش انجام آزمایش هیچ واکنش متقاطعی با با فاکتور رشد بتا 1 انتقالی، Activin A ، Inhibin  Aیا B، LH، FSH، هورمون تحریک کننده تیروئید، و یا فاکتور رشد شبه انسولین1 ندارد. اگر چه به احتمال پایینی ممکن است سایتوکاین ها موجود در سرم واکنش متقاطع داشته و منجر به نتایج مثبت کاذب گردد.

      حضور اتوآنتی بادی های ضد AMH در نمونه سرم بیمار ممکن است منجر به نتایج منفی کاذب گردد.

      غلظت بسیار بالای AMH در سرم ممکن است منجر به پدیده هوک گشته و نتایج منفی کاذب مشاهده شود.

      در موارد نادری وجود انتی بادیهای هتروفیل در نمونه سرم ممکن است در نتایج آزمون تداخل داشته منجر به افزایش کاذب آزمون گردد.

      نمونه با همولیز یا لیپمیک و  یا ایکتریک شدید در نتایج آزمون اختلال ایجاد می کند

توضیحات:

·            نتایج آزمایش باید منطبق با علائم بالینی و آزمایشهای تشخیصی تکمیلی تفسیر گردد.

·          AMH هورمونی است که توسط فولیکول های در حال رشد (حاوی تخمک) تولید می شود، از این رو شاخصی از تعداد و کیفیت تخمک های در حال تولید در چرخه قاعدگی محسوب می شود.

·         AMH بر خلاف FSH، Inhibin B  و استرادیول در تمام طول سیکل قاعدگی ثابت است ، از این رو ، انجام این تست در هر زمان از چرخه قاعدگی امکان پذیر است.

·          AMH تحت تأثیر گونادوتروپین ها قرار نمی گیرد و صرفأ بازتابی از جمعیت فولیکولها (رزرو تخمدانی) می باشد.

·          AMHدر ارزیابی زنانی که با خطر کاهش رزرو تخمدانی روبرو هستند کمک کننده است، از جمله زنان دارای سابقه خانوادگی یائسگی زودرس (نارسایی تخمدان)، زنان مبتلا به یائسگی زودرس (نارسایی تخمدان)، زنان دارای سابقه آندومتریوز شدید، شیمی درمانی یا جراحی قبلی بر روی تخمدان، زنان مبتلا به بیماریهای اتوایمیون، عفونت لگن، و زنانی که از رژیم های گیاهخواری استفاده می کنند (شایان ذکر است در اکثر زنان مبتلا به کاهش رزرو تخمدانی، ریسک فاکتورهای فوق وجود ندارد و یکی از راههای شناسایی آنها استفاده از تست AMH می باشد).

·          AMHیکی از تست های مهم در ارزیابی ناباروری است و بعلاوه در تعیین دوز صحیح داروهای باروری (از جمله داروهای مورد استفاده در IVF) کمک می کند.

·         افزایش AMH در تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) کمک کننده است.

·         کاهش AMH با افزایش ریسک سقط جنین (حتی در زنان جوان) همراه است.

          منابع :

1. سايت مايو کلنيک (Mayo mediacal laboratories): http://www.mayomedicallaboratories.com/test-catalog/Overview/89711
2. سایت ARUPLAB: http://ltd.aruplab.com/Tests/Pub/2002656
3. سایت آزمایشگاه نیلو: http://niloulab.com/doctors/new_laboratory_test/tst_anti_molrin_hormon
4. Rey R: Anti-Mullerian hormone in disorders of sex determination and differentiation. Arq Bras Endocrinol Metabol 2005 Feb;49(1):26-36