نام اختصاری: UE3

سایر نام ها: استریول آزاد، استریول غیر کونژوگه، -16  هیدروکسی استرادیول، استریول غیرکونژوگه حاملگی؛

Free Estriol, 16-OH- Stradiol, Unconjugated Estriol,Pregnancy

بخش انجام دهنده: آنالیز هورمون

نوع نمونه قابل اندازه گیری: سرم، ادرار، مایع آمنیوتیک

حجم نمونه مورد نیاز:  0.6 ml سرم   /  2 ml  ادرار و مایع آمنیوتیک

شرایط نمونه گیری:

1.  نیاز به ناشتایی نمی باشد.

2.  غربالگری سرم مادر در 3 ماه دوم حاملگی برای سندرم ادوارد (تری­زومی 18) و سندرم داون (تری‏زومی 21) شامل نمونه‏گیری در هفته‏های 21-14 حاملگی می‏شود که البته بهترین زمان بین هفته‏های 16 و 18 است.

3.  در صورت استفاده از سنجش RIA ، بیمار نباید مواجهه اخیر با رادیواکتیو داشته باشد.

ملاحظات نمونه گیری:

1. با رعایت اصول نمونه گیری از بیمار، نمونه خون وریدی گرفته و آن را در لوله  یا ویالهای های با درپوش قرمز جمع آوری کنید.

2. پس از نمونه گیری، محل  خونگیری را از لحاظ خونریزی یا هماتوم بررسی نمایید.

3. در صورت استعمال داروهای مؤثر بر نتایج آزمایش، آن را در برگه آزمایش یادداشت نمایید.

4.  از جمع آوری نمونه  سرم لیز، ایکتریک و یا لیپمیک اجتناب نمایید.

5. . تاریخ هفتة حاملگی و اولین روز آخرین دورة قاعدگی را روی برگه آزمایشگاه ذکر کنید.

6. از آنجایی که استریول سرم دارای ریتم شبانه‏روزی است، نمونه‏گیری‏های متعدد باید در یک ساعت ثابت از شبانه‏روز انجام شوند. 

7.  نمونه گیر می بایست اطلاعاتی از وضعیت بالینی زن باردار از وی پرسیده و در صورت لزوم در برگه آزمایش یادداشت نماید.  از جمله این اطلاعات می توان به سن مادر، وزن مادر، سابقه مصرف سیگار، سابقه دیابت، فشار خون بالا، سقط جنین، بیماریهای عفونی، بارداریهای چند قلو و ... اشاره نمود.

موارد عدم پذیرش نمونه:

ü      همولیز شدید

ü      ذوب و فریز مکرر نمونه

ü      هفته حاملگی کمتر از 14 هفته و بیشتر از 22 هفته

شرایط نگهداری:

1.  در طی 2 ساعت پس از نمونه گیری، سرم را از سلول جا نمایید و  1ml از آنرا در ویالهای پلاستیکی مخصوص بریزید.

2.  سرم جدا شده را بالافاصله تا زمان انجام آزمایش در یخچال یا فریزر نگه دارید.

3.  پایداری نمونه در دمای یخچال(2-8^oC) 14 روز و در فریزر (-20^oC) 3 ماه می باشد.

کاربردهای بالینی:

1.  بخشی از غربالگری چهارگانه سه ماهه دوم (QUAD) مادر، جهت بررسی سندروم داون و تیروزومی 18؛

2.  یک مارکر نشاندهنده مرگ جنین؛

3.  یک عنصر در تشخیص پیش از تولد اختلالات متابولیسم استروئید در جنین، از جمله سندرم Smith-Lemli-Opitz، اکیتوزیس وابسته به X و سندرم ژن به هم پیوسته (اختلالات ناشی از کمبود سولفاتاز جفت)، نقص آروماتاز، نارسایی اولیه و ثانویه فوق کلیوی و اشکال گوناگون هیپرپلازی فوق کلیوی مادرزادی؛

4.  ارزیابی خطر زایمان زودرس؛

5.  جهت مطالعات اپیدمیولوژیک ابتلا به سرطان پستان به همراه اندازه گیری استرون، استرادیول، و متابولیت های مختلف؛

6.  ارزیابی متابولیسم استروژن.  مطالعات علمی و بالینی استروژن و دارو های شبه استروژنی ، و سایر عوامل درون زا یا برون زا اثرگذار بر متابولیسم استروژن.

روش مرجع: RIA

روش ارجح: ایمونو آنزیماتیک اسی (EIA)

سایر روشها: two– site immunometric assay، CLIA

مقادیر طبیعی:

سرم:

مردان: < 0.16 ng/mL

زنان غیر حامله: < 0.08 ng/mL

3 ماه اول حاملگی: < 3.0 ng/ml
3  ماه دوم حاملگی: - 9.0 ng/ml  0.2
3 ماه سوم حاملگی: 1.9 - 30.0 ng/ml

ادرار: غلظت‏های استریول با حاملگی افزایش می‏یابد بطوری که در هفته 16 حاملگی  2 mg/24hr (7 nmol/day)  بوده ولی در هنگام زایمان به

 10-40 mg/24hr (35-139 nmol/day) می‏رسد. محدوده مرجع همانند hCG و AFP بستگی به سن حاملگی و وزن مادر دارد.

تفسیر: مقادیر سریال استریول جهت ارزیابی سلامت جنین بکار می‏رود که در حال حاضر نقش آن کم رنگ شده است. استریول ممکن است در هیپرتانسیون القاء شده توسط حاملگی، حاملگی‏های با جنین کوچک (SGA)، محدود شدن رشد جنین، حاملگی مولار، اختلالات کروموزومی، جنین مرده، فقدان سولفاتاز جفتی، هیپوپلازی یا آپلازی آدرنال جنینی و آنانسفالی کاهش یابد. کاهش uE3 در سه ماه دوم حاملگی همراه با افزایش hCG ممکن است همراه با سندرم HELLP در مبتلایان به پره‏اکلامپسی شدید باشد. ارزیابی ترکیبی uE3 سرم،  hCG سرم مادر، AFP  سرم مادر و سن مادر در پیش‏بینی خطر اختلالات کروموزومی جنینی در طی سه ماه دوم حاملگی (تست غربالگری چهار گانه برای سندرم داون) استفاده شده است.  uE3 در حدود 25% موارد تری‏زومی 21 و 55% موارد تری‏زومی 18 پایین است. تست غربالگری چهارگانه تقریباً 60% از حاملگی‏های سندرم داون را با میزان مثبت کاذب 5% شناسایی خواهد کرد.  یک مقدار منفرد تقریباً برای تفسیر غیرممکن است بلکه روند نتایج (trend) در یک سری از اندازه‏گیری‏ها اهمیت بیشتری دارد.

عوامل مداخله گر :

      علل کاهش سطوح استریول عبارتند از زندگی در ارتفاعات بالا، پنی‏سیلین، آمپی سیلین، کورتیکوستروئیدها، استروژنها، دگزامتازون، بتامتازون، دیورتیک‏ها، پروبن‏سید، فنازوپیریدین، مپروبامات و .Senna

      کم خونی و بیماری شدید کبد سبب کاهش استریول می‏گردد، در حالی که در حاملگی چند قلویی و مصرف اکسی‏توسین بالا می‏رود.

      در حضور بیماری کلیوی مقدار استریول قابل اعتماد نیست. به نظر می‏رسد غربالگری سندرم داون بدون uE3 نیز ممکن باشد.

      همولیز شدید نمونه در نتایج آزمون ایجاد تداخل می نماید.

توضیحات:

·         استریول، استروژن اصلی در حاملگی است ولی گاهی اوقات نقش آن در ارزیابی‏های آزمایشگاهی مورد سؤال واقع شده است و بعضی‏ها در تست غربالگری چند گانه که برای شناسایی سندرم داون استفاده می‏شود،  inhibin A را جایگزین uE3 کرده‏اند.

·         سایر اطلاعات موردنیاز جهت تفسیر آزمایش عبارتند از سال تولد مادر، اولین روز آخرین دورة قاعدگی (LMP)، سن حاملگی براساس سونوگرافی و معاینه فیزیکی، زمان مورد انتظار زایمان  (EDC)، وزن، نژاد و وضعیت دیابتی مادر.

          منابع :

1. Jacobs S. D, DeMott R. W, Oxley K. D, Laboratory test handbook, 3 rd,Lexi comp,2004,pp: 554-556

2. Norbert W. Tietz, Clinical Guide to laboratory tests,Saunders 1983,ISBN 0-7216-8885-3, pp: 180-182

3. Mayo mediacal laboratories: http://www.mayomedicallaboratories.com/test-catalog/Overview/81711

4. ARUP laboratories: http://ltd.aruplab.com/Tests/Pub/0070051

5.Free estriol(human) Elisa kit, Abnova company: http://www.abnova.com/protocol_pdf/KA3181.pdf