نام اختصاری: HSV1,2  IgG/IgM

سایر نام ها: آنتی بادی ضد هرپس سیمپلکس ویروس نوع 1 و 2، Herpes Simplex Serology،Herpes Simplex Virus Antibody Titer، HSV Ab (Herpes Simplex Antibodies)

بخش انجام دهنده: ایمونووژی

نوع نمونه قابل اندازه گیری: سرم، پلاسما

حجم نمونه مورد نیاز:  1ml

شرایط نمونه گیری:

1.  نیاز به ناشتایی نمی باشد.

2. جمع‏آوری نمونه بلافاصله پس از شروع علایم حاد باید صورت پذیرد. (دیرتر از یک هفته نباشد ).

ملاحظات نمونه گیری:

1.        مطابق دستورالعمل آزمایشگاه از بیمار نمونه خون وریدی گرفته شود.

2.        محل خونگیری را از نظر خونریزی بررسی نمایید. در صورت امکان پانسمان نمایید.

3.        سرم جدا شده باید شفاف و عاری از فیبرین ، همولیز و یا لیپمیک باشد.

4.        در صورت نمونه گیری در خارج از آزمایشگاه، در کوتاه ترین زمان ممکن  نمونه به آزمایشگاه ارسال گردد.

5.        در صورت استعمال هرگونه داروی آنتی ویرال یا مهارکننده سیستم ایمنی، قبل از نمونه گیری آن را در برگه آزمایش یادداشت نمایید.

6.        نمونه گیر می بایست شرح حالی از وضعیت بالینی بیمار از وی پرسیده و در صورت لزوم در برگه آزمایش یادداشت نماید. سن وجنس بیمار را در برگه آزمایش ثبت نمایید.

7.        بیمار را از نحوه گرفتن نتایج آگاه سازید.

موارد عدم پذیرش نمونه:

1.        نمونه ای که به طور مکرر ذوب و فریز گردد.

2.        سرم های با همولیز و لیپمیک شدید.

شرایط نگهداری:

1.        ترجیحاً پس از جداسازی سرم، آن را تا زمان آزمایش در دمای 2-8^oC  نگاه دارید.

2.        در صورتی که در طی 2 روز آزمایش انجام نشود، آن را در 20^oC-   نگاه دارید. پایداری نمونه در این دما 14 روز است.

کاربردهای بالینی:

1.        تشخیص عفونتهای هرپسی حاد اولیه.

2.        کمک به تشخیص عامل عفونتهای اولیه دستگاه تناسلی.

3.        ارزیابی زنان حامله از جهت آنتی‌بادی­های هرپس سیمپلکس.

4.        تعیین مقادیر مثبت سرمی در دریافت‌کنندگان پیوند عضو.

5.        بررسی بیماران مبتلا به ضعف سیستم ایمنی و بیماران دچار ضایعات برجسته در مخاط دهان یا ناحیه تناسلی، که علائمی مشابه عفونتهای هرپسی دارند.

6.        ارزیابی بیماران دارای تب با علت نامعلوم بویژه در افراد دچار ضعف سیستم ایمنی.

اطلاعات تکمیلی:

عفونت اولیه با HSV1 یا HSV2 به طور کلاسیک سبب افزایش تیتر آنتی‌بادی می‌شود. استفاده از داورهای ضد ویروسی ممکن است پاسخ‌ آنتی‌بادی را ضعیف کند. مواجهه با هرپس ویروس خیلی شایع است بنابراین وجود آنتی‌بادی علیه HSV معمولاً کمک‌کننده نمی‌باشد. جمع‌آوری سرم‌های دوتایی (paired) برای مشخص‌کردن تیترهای افزاینده معمولاً در تصمیم‌گیری بالینی کمک چندانی نمی‌کند و از این رو روشهای سرولوژی هرپس معمولاً در موارد بالینی به صورت روتین پیشنهاد نمی‌شود.
هرپس نوزادی غالباً توسط HSV2 ایجاد می‌شود. تعیین مقادیر منفی سرمی زنان حامله‌ای که همسران آنان مثبت می‌باشند در نزدیکی زمان زایمان توصیه می‌شود. نوزادانی که از مادران سرم منفی به دنیا می‌آیندو مبتلا به عفونت اولیه HSV2 ژنیتال شده اند نسبت به نوزادانی که از مادران سرم مثبت با عفونت مکرر اولیه هرپس ناحیه تناسلی (ژنتیال) به دنیا می‌آیند در خطر بیشتری هستند. این خطر به خصوص در عفونت اولیه مادر در اواخر حاملگی بیشتر است.
سرولوژی هرپس در تعیین اینکه زایمان در مادر با ضایعات محتمل هرپسی به صورت سزارین انجام شود یا نه کمک‌کننده نمی‌باشد. همچنین سرولوژی هرپس در تشخیص نوزادان بسیار ضعیف مشکوک به هرپس مادرزادی هم کمک‌کننده نیست. در این مورد کشت ویروس و PCR ترجیح داده می‌شود ولی درمان نباید تا آماده شده جواب آزمایش به تاخیر افتد.
HSV1  بطور اولیه مسئول ضایعات دهانی (تاول‌های روی لب‌ که "Cold Sores" خوانده می‌شوند) یا حتی ضایعات قرنیه است در حالی که HSV2 یک عفونت ویروسی منتقله از راه جنسی دستگاه ادراری تناسلی می‌باشد. ضایعات وزیکولر ممکن است بر روی آلت تناسلی مرد، اسکروتوم، ولو، پرینه، ناحیه پری‌آنال، واژن یا سرویکس باشند.
هنوز هم استاندارد طلایی برای ردیابی HSV کشت می‌باشد که می‌تواند HSV را در 90% بیماران آلوده شناسایی نماید. متاسفانه صحت تست‌های سرولوژیک زیاد نیست و فقط 85% از بیمارانی که کشت مثبت دارند سرولوژی آنها نیز مثبت می‌شود. برای تشخیص عفونت اولیه حاد هرپس انتظار افزایش تیتر 4 برابری IgG وجود دارد. در عفونت‌های عودکننده خیلی کمتر انتظار می‌رود تا این افزایش‌های تیتر وجود داشته باشد. بطور کلی با ارزش‌ترین کاربرد روش‌های سروتایپینگ تعیین آنتی‌بادی اختصاصی HSV2  در زنان حامله برای پیش‌بینی خطر انتقال به نوزاد خواهد بود.

روش مرجع: جداسازی ویروس از محیط کشت سلولی، PCR

روش ارجح: رادیو ایمونو اسی (RIA)، آنزیم ایمونو اسی (EIA)

سایر روشها: ثبوت مکمل (CF)، خنثی سازی ویروس(NT)، ممانعت از هماگلوتیناسیون (IHA) ، ایمنوفلوئورسانت غیر مسستقیم(IFA)، کمی لومینوسانس (CL).

مقادیر طبیعی: عدم وجود ویروس یا آنتی بادی بر علیه آن( بر اساس cut off هر روش تعیین می شود).

تیتر: IgG :  1:5>      IgM: 1:10>

مقادیر مندرج در جدول مقابل برای آنتی بادیهای HSV 1,2 IgG/IgM و مطابق با روشELISA   می باشد.

ü      ایندکس آنتی بادی: (O.D نمونه تقسیم بر میانگین O.D cut off ) ×10

ü      میانگین OD  cut off: 1

تفسیر:  تفسیر آزمایش وابسته به فاز اولیه بیماری یا عفونت مجدد آن می باشد. حضور آنتی بادی IgM در سرم نشان دهنده آلودگی حاد به عفونت HSV 1,2 می باشد. از شناسایی آنتی بادی اختصاصی کلاس IgG  تا شناسایی اختصاصی گلیکوپروتئین G  این ویروسها  در تشخیص افتراقی نوع یک از دو HSV استفاده می شود. وجود آنتی بادی کلاس IgG  ضد HSV نوع 1 یا 2 اغلب نشاندهنده قرار گرفتن در معرض عفونت پیشین به این ویروس می باشد و  لزوماً نشاندهنده ابتلا به عفونت حاد HSV نمی باشد. افزایش تیتر IgM و افزایش چهار برابری تیتر IgG نشاندهنده عفونت فعال می باشد.

عوامل مداخله گر :

§         نمونه های دارای همولیز و لیپمیک شدید و ذرات فیبرین ممکن است در آزمایش ایجاد تداخل نماید.

§         پدیده واکنش متقاطع بین آنتی بادیهای ویروس HSV باویروس واریسلا زوستر (VZV) یا آبله مرغان مشاهده شده است.

§         وجود آنتی بادیهای هتروفیل IgM در بیماران مبتلا به ویروس EBV (ابشتین- بار) ایجاد نتایج مثبت کاذب می کند.

§         وجود آنتی‌بادی زمینه‌ای وسیع در جمعیت و واکنش متقاطع HSV2 و HSV1  تفسیر این تست را با مشکل روبرو کرده است. 

§         آزمایش منفی سرولوژی در صورتیکه نمونه گیری زود انجام شده باشد و IgM  قابل تشخیص نباشد مشاهده می شود، که در این صورت 14- 7  روز بعد مجدداً نمونه گیری می شود و با همان روش و با سرم قبلی همزمان انجام شود.

توضیحات:

·         انجام PCR بر روی نمونه‌های CSF جهت تشخیص انسفالیت هرپسی به تست سرولوژی  ترجیح داده می‌شود.

·         کشت ویروس هرپس برای تشخیص عفونت فعال هرپس تناسلی (HSV2) در زنانی که در طی 8- 6 هفته آینده نوزادی با زایمان واژینال بدنیا خواهند آورد، انجام می گیرد.

·         میزان مرگ و میر نوزادان به علت عفونت ویروسی هرپس بالا می باشد. در صورت وجود HSV در مادر باردار، ممکن است لازم باشد که نوزاد با سزارین بدنیا آید.

·         عفونتهای مادرزادی ممکن است منجر به مشکلاتی از قبیل میکروسفالی، کوریورتینیت، و عقب ماندگی ذهنی نوزاد گردد.

·         ابتلا به عفونت HSV مانند سایر بیماریهای منتقله از راه جنسی (STD) از قبیل کلامیدیا(لنفوگرانوونروم) ، سیفلیس، هپاتیت و ایدز می تواند بیمار، فرزندان وی و شرکای جنسی او را به نحو قابل ملاحظه ای مبتلا سازد.

·         چنانچه هرپس یا سایر بیماریهای مقاربتی، تشخیص داده شوند باید درمان را فوراً آغاز نمود و شرکای جنسی فعال نیز شناسایی شوند.

·         نتایج سرولوژیکی شناسایی آنتی بادیهای HSV1 و HSV2 محل عفونت را مشخص نمی کند.

·         نتایج آزمون باید همراه با علائم بیمار، تاریخچه بالینی، کشت ویروس و دیگر یافته های آزمایشگاهی ارزیابی شود. 

          منابع :

1.        کتاب جامع تست هاي تشخيصي و آزمايشگاهي پاگانا- دکتر مهتاب جعفر آبادي آشتياني و همکاران- نشر جامعه نگر

2.        کتاب جامع تجهيزات آزمايشگاهي و فرآورده هاي تشخيصي- دکتر حميد رضا سقا و همکاران- نشر مير

3.      سايت مايو کلنيک (Mayo mediacal laboratories): http://www.mayomedicallaboratories.com/test-catalog/Overview/84422

4.      سایتPrevention   Centers of Disease Control and: http://www.cdc.gov/std/herpes/

4. Jacobs S. D, DeMott R. W, Oxley K. D, Laboratory test handbook, 3 rd,Lexi comp,2004,P:720-721