نام اختصاری:  CH50

سایر نام ها: Complement Profile، Complement Total serum،Hemolytic Complement, Serum ، total hemolytic assay

بخش انجام دهنده: ایمونولوژی

نوع نمونه قابل اندازه گیری: سرم

حجم نمونه مورد نیاز:   1 ml

شرایط نمونه گیری:

 1.خون را در ویال های بدون ماده ضد انعقاد جمع آوری نمایید

2. نیاز به ناشتایی نمی باشد.

                                                                                               

ملاحظات نمونه گیری:

1.        خون کامل باید توسط تکنیک های پزشکی مورد قبول جمع آوری شود. حداقل 5 میلی لیتر  خون بدون ماده ضد انعقاد توصیه می شود.   

2.         خون را به مدت 60 -30 دقیقه در دمای اتاق قرار دهید تا لخته تشکیل شود. سپس توسط سانتریفیوزژ یخچالدار (4^oC) سرم را جدا نمایید.

3.        سرم را داخل لوله های تمیز انتقال داده و آن را تا زمان آزمایش در دمای یخچال (8-2 درجه سانتیگراد)  نگاه دارید.

4.        برای جلوگیری از نتایج نادرست، نمونه گیری و نگهداری نمونه باید به درستی صورت گیر د.

5.        پس از جمع آوری نمونه، محل نمونه گیری را از نظر خونریزی یا کبودی بررسی نمایید.

موارد عدم پذیرش نمونه:

ü      ذوب و فریز مکرر نمونه مورد قبول نمی باشد.

ü      نمونه پلاسما مورد قبول نمی باشد به ویژه با EDTA و  سیترات.

ü      نمونه حرارت دیده قبل از انجام آزمایش مورد قبول نمی باشد.

ü      استفاده از نمونه همولیز شده  اجتباب گردد.

شرایط نگهداری:

1.        پس از جداسازی سرم، آن را در دمای یخچال (8-2 درجه سانتیگراد) نگاه دارید.  

2.        در صورت انجام نشدن تست طی چند روز آینده، سرم را در فریزرهای 70^oC-  نگاه دارید. در صورت انجام تست طی 24 ساعت آینده آن را در 4^oC نگاه دارید.

3.        قبل از انجام آزمایش، نمونه فریز شده را در دمای اتاق قرار دهید و پس از ذوب شدن نمونه آن را به خوبی مخلوط نمایید. از تشکیل کف اجتناب گردد.

کاربردهای بالینی:

1.        ارزیابی قدرت تخریبی کمپلمان موجود در سرم و در عین حال بررسی کلی عوامل شرکت کننده در مسیر کلاسیک کمپلمان در بیماران دچار نقص های کمپلمان.

2.        به عنوان یک آزمایش اولیه برای تشخیص بیمارانی که به طور مکرر دچار عفونت می شوند و احتمالاً فاقد یک یا چند پروتئین سیستم کمپلمان به طور مادرزادی می باشند مفید است.

3.        ارزیابی بيماري هايي كه مصرف كمپلمان به دليل تشكيل كمپلكس ايمني بالا است. مانند بيماري هاي کمپلس ایمنی از جمله بیماران روماتیسمی، لوپوس اریتروماتوز سیستمیک (SLE)و گلومرولونفریت.

روش مرجع: همولیز 50 درصدی گلبول های قرمز گوسفند به واسطه آنتی بادی های اختصاصی (همولیزین) در حضور کمپلمان.

روش ارجح: Enzym linked immunosorbent assay (ELISA)

سایر روشها: لیز لیپوزوم در سیستم های اتوماتیک، SRID

مقادیر مرجع:

 

تفسیر: اندازه گیری میزان همولیز کمپلمان کل (CH50) بهترین سنجش عملکردی مسیر کلاسیک کمپلمان می باشد. سطح سرمی CH50 اغلب در بیماری SLE، گلومرولونفریت و سایر بیماریهای کمپلکس ایمنی کاهش می یابد. اندازه گیری C3 و C4 نیز در اختلالات خود ایمنی حائز اهمیت است. کاهش سطوح کمپلمان با افزایش شدت بیماری مرتبط می باشد. کاهش و یا عدم فعالیت عملکردی کمپلمان ممکن است در کمبودهای ارثی یک یا چند جزء کمپلمان رخ دهد.

      طبیعی بودن همولیز کمپلمان مسیر فرعی(AH50) درمقابل عدم فعالیت همولیز کمپلمان کل (CH50) نشاندهنده کمبود اولیه مسیر کلاسیک (C1، C2، C4)  می باشد.

      طبیعی بودن  CH50درمقابل عدم فعالیت AH50  نشاندهنده کمبود یا نقص مسیر فرعی ( آلترنیتیو) می باشد.

      عدم فعالیت AH50 و CH50 در حضور C3 و C4 طبیعی، نشاندهنده کمبود اجزاء اواخر  مسیر (C5، C6، C7، C8، C9) می باشد.

       سطوح پایین AH50 در حضور مقادیر کم C3 و C4 مطابق با روند مصرفی کمپلمان می باشد.

      عدم فعالیت AH50 و CH50 نشاندهنده کمبود اجزاء اواخر مسیر یا مصرف کمپلمان (C3، C5، C6، C7، C8، C9) می باشد.

کاهش CH50 در بیماریهای زیر رخ می دهد:

ü      سوء تغذیه

ü      رد پیوند کلیه

ü      آنزیوادم ارثی

ü      سیروز

ü      نفریت لوپوسی

ü      هپاتیت

ü      لوپوس اریتروماتوز سیستمیک (SLE)

ü      گلومرولونفریت

               افزایش CH50 در بیماریهای زیر رخ می دهد:

ü   سرطان یا کانسر

ü   کولیت اولسراتیو

ü   عفونتها

عوامل مداخله گر :

·         مصرف سیکلوفسفامید در بیماران مبتلا به SLE و مصرف دانازول سبب افزایش CH50 در بدن می گردد.

·         بعضی از فرگمنت های کمپلمان ( نظیر C4a و Bb) که بطور طبیعی از طریق ادرار دفع می شوند، ممکن است در اثر نارسایی کلیوی در سرم افزایش یافته و منجر به نتایج مثبت کاذب گردد.

·         ذوب و فریز مکرر نمونه، نمونه حرارت دیده، پلاسما حاوی ضد انعقاد EDTA یا ACD و همولیز نمونه در نتایج آزمون تداخل ایجاد می نماید.

         توضیحات:

•  آزمون CH50 یک آزمون عملکردی است و وابسته به روش صحیح نمونه گیری، ذخیره سازی، و شرایط حمل و نقل است.
• عدم فعالیت CH50 ، جهت تأیید باید با یک نمونه متفاوت تکرار گردد.
• اندازه گیری AH50 و C3 و C4 برای تفسیر نتایج ضروری است.

          منابع :

1. سایت مایو کلنیک:  http://www.mayomedicallaboratories.com/interpretive-guide/?alpha=C&unit_code=88676
2. کتاب جامع تجهيزات آزمايشگاهي و فرآورده هاي تشخيصي- دکتر حميد رضا سقا و همکاران- نشر مير
3. سایت تست های سلامت پزشکی: http://www.medicalhealthtests.com/blood-tests/complement-ch50.html

4. Jacobs S. D, DeMott R. W, Oxley K. D, Laboratory test handbook, 3 rd,Lexi comp,2004,P: 441-442

5. Norbert W. Tietz, Clinical Guide to laboratory tests,Saunders 1983,ISBN 0-7216-8885-3, p: 130-131