نام اختصاری: MN / NMN, U

سایر نام ها: Metanephrines free, urine، Fractionated metanephrines، Normetanephrines, urine، Free Metanephrine, Urine

بخش انجام دهنده: ایمونولوژی

نوع نمونه قابل اندازه گیری:  ادرار 24 ساعته، ادرار رندم

حجم نمونه مورد نیاز:  برای ادرار رندم ( تصادفی) 10 ml  و برای ادرار 24 ساعته 50 ml

شرایط نمونه گیری:

1. ترجیحاً بیمار چهار ساعت ناشتا باشد.

2. تمامی غذاهای حاوی متیل‏ گزانتین ( مانند چای و قهوه)  به مدت 24 ساعت قبل از آزمایش نباید مصرف شوند.

3. یکسری از داروها در نتایج آزمون تداخل ایجاد می کنند. برای مثال داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای، لبتالول یا سوتالول.  بنابراین در صورت امکان و تحت نظر پزشک متخصص، یک هفته قبل از انجام آزمایش از مصرف این دارو ها اجتباب گردد.      

ملاحظات نمونه گیری:

1.       بیمار باید هوشیار باشد.

2.      بسیاری از داروها منجر به تداخل در نتایج آزمایش  می شوند.  بنابراین در صورت استعمال دارو توسط بیمار آن را در برگه آزمایش ثبت نمایید.

3.        برای جمع اوری ادرار 24 ساعته از ظروف پلاستیکی استاندارد و  تمیز استفاده شود و برای جداسازی نمونه ادرار جهت آنالیز، از ویال ها یا لوله های پلاستیکی تمیز، شفاف و یکبار مصرف استفاده شود.

4.         جهت تهیه ادرار 24 ساعته، 25 ml (کودکان زیر 5 سال 15 ml) ماده نگاهدارنده  اسید استیک 50 درصد یا 10 gr  (کودکان زیر 5 سال3 gr ) اسید بوریک و یا 10-15 ml  اسید کلریدریک 6 مولار را به ظرف جمع آوری اضافه می کنید. و  50 ml ادرار 24 ساعته را برای انجام ازمایش جدا کنید.

5.        جهت تهیه ادرار رندم نیاز به ماده نگاه دارنده نمی باشد.

6.        در مورد ادرار 24 ساعته، حجم آن را یادداشت نمایید.

7.        ادرار جمع آوری شده را در تا زمان آزمایش در یخچال قرار دهید.

موارد عدم پذیرش نمونه:

1.        جمع آوری ادرار 24 ساعته در ظروف کثیف و آلوده و غیر استاندارد مورد قبول نمی باشد.

2.        نمونه ادراری که به مدت زیاد در دمای اتاق مانده باشد مورد قبول نمی باشد.

3.        ذوب و فریز مکرر نمونه مورد قبول نمی باشد.

شرایط نگهداری:

1.        از قرار دادن نمونه در معرض نور آفتاب اجتباب گردد.

2.        ترجیحاً نمونه ادرار را تا زمان آزمایش در یخچال (◦c 8-2) نگاه دارید و pH ادرار را در حد 4 تنظیم کنید.

3.         نمونه ادرار در  یخچال به مدت 7 روز و در فریزر (◦c 20- ) تا 14 روز پایدار است.

کاربردهای بالینی:

1.        تست غربالگری اولیه برای تشخیص احتمالی تومورهای  فئوکروموسایتوما.

2.        تست غربالگری ثانویه برای تشخیص سایر تومورهای نوروژنیک مانند پاراگانگلیوما، نوروبلاستوما و گانگلیونوروبلاستوما که تولید کننده غیر طبیعی کاتکول آمین ها می باشند.

3.        تایید نتایج مثبت  متانفرین پلاسما.

روش مرجع: کرماتوگرافی مایع- اسپکترومتری جرمی پشت سرهم (Liquid Chromatography-Tandem Mass Spectrometry (LC-MS/MS))

روش ارجح: کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC)

سایر روشها: : گاز کروماتوگرافی (GC)، روش‏های رادیوآنزیماتیک و سنجش ایمنی، فلورومتریک

مقادیر مرجع:

ادرار 24 ساعته : متانفرین و نورمتانفرین: 1.3 mg/24hours >

متانفرین ادرار 24 ساعته: 30-350 μg/day       مقادیر بحرانی: 700 μg/day   

نورمتانفرین ادرار24 ساعته: 50-650 μg/day    مقادیر بحرانی: 900 μg/day 

متانفرین ادرار رندم بزرگسالان: 0 – 300 μg/gr creatinine

نورمتانفرین ادرار رندم بزرگسالان:  0 – 400 μg/gr creatinine

• مقادیر متانفرین و نورمتانفرین ادرار رندم در افراد زیر 18 سال به مراتب بالاتر از بزرگسالان می باشد.

نسبت متانفرین ادرار به کراتینین ادرار:

 مردان: 0.151±0.074      زنان: 0.181±0.090    حد بالایی طبیعی: 0.354

تفسیر: : لغت تجمیعی متانفرین‏ها شامل متانفرین و نورمتانفرین می‏شود که به ترتیب متابولیت‏های O - متیله شدة کاتکول آمین‏های اپی‏نفرین و نوراپی‏نفرین هستند. نئوپلاسم‏های مترشحه کاتکول آمین‏ها که عمدتاً از مدولای آدرنال منشأ می‏گیرند عبارتند از فئوکروموسیتوما، پاراگانگلیوما و نوروبلاستوما. اندازه‏گیری متانفرین‏ها برای تشخیص فئوکروموسیتوما حساس بوده و در این بین، حتی استفاده از نسبت متانفرین به کراتی‏نین در ادرار ممکن است بهتر هم باشد. 

افزایش سطح متانفرین/ نورمتانفرین در بیماران مبتلا به فئوکروموسیتوم و تومورهای مشتق از سلول های تاج عصبی (Crest cells) یافت می شود. افزایش متانفرین های  ادرار در بیماران مبتلا به فشار خون بالا (بدون فئوکروموسیتوم یا تومورهای دیگر) شناسایی شده است. تعیین کمیت ممکن است در تشخیص این بیماران از  بیماران با علائم ناشی از تومور (فئوکروموسیتوم) کمک کند.

عوامل مداخله گر :

• داروهایی که ممکن است سطح کاتکول آمین‏های ادرار را بالا ببرند عبارتند از الکل، آمینوفیلین، کافئین، کلرال هیدرات، مصرف طولانی مدت کلونیدین، مواد حاجب رادیوگرافی حاوی ید، دی‏سولفیرام، اپی‏نفرین، اریترومایسین، انسولین، ضد افسردگی های سه حلقه، متیل دوپا، اسیدنیکوتینیک، نیتروگلیسرین، کینیدین، ریبوفلاوین و تتراسایکلین.
• داروهایی که ممکن است سطح کاتکول آمین‏ها را کاهش دهند گوانتیدین، رزرپین و سالیسیلات­ها هستند.
• در جمع‏آوری‏های ادرار، تخمین کمتر یا بیشتر زمان جمع‏آوری نمونه ادرار همچنان مشکل‏ساز باقی مانده است.
•  احتمال نتایج منفی کاذب ادراری وجود دارد مثل تداخل با متیل گلوکامین که از آن به عنوان کنتراست در رادیوگرافی استفاده می‏شود.
•  نتایج مثبت کاذب ادراری هم محتمل خواهد بود که نتایج باید با تکرار آزمایش، عکس‏برداری یا سایر موارد (مثل کاتکول آمین‏ها و VMA ادراری) تأیید شود.
• استرس و ورزش شدید و اضطراب حاد هم ممکن است سبب بالا رفتن این مواد و نتایج مثبت کاذب ادراری شوند.

توضیحات:

• یکسری از داروها در نتایج آزمون تداخل ایجاد می کنند. برای مثال داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای، لبتالول یا سوتالول.  بنابراین در صورت امکان و تحت نظر پزشک متخصص، یک هفته قبل از انجام آزمایش از مصرف این دارو ها اجتباب گردد.      
• از آنجایی که ترشح فئوکروموسیتوم معمولاً اپیزودیک (مقطعی) است، سطح کاتکول آمین پلاسما در پریودهای بدون علامت بیمار ممکن است طبیعی باشد در حالی که احتمالاً متانفرین‏های توتال ادراری که در 24 ساعت جمع‏آوری شده‏اند غیرطبیعی باشد.
• از سوی دیگر یک تومور می‏تواند به صورت متناوب فعال باشد. آنالیز نمونه‏های ادرار 24 ساعت برای کاتکول آمین‏ها، VMA و متانفرین‏ها نسبت به ادرار راندوم ارجح می‏باشند.

          منابع :

1. The University of Iowa Department of Pathology  LABORATORY SERVICES HANDBOOK: https://www.healthcare.uiowa.edu/path_handbook/handbook/test2966.html
2. Mayo medical laboratories: http://www.mayomedicallaboratories.com/test-catalog/Clinical+and+Interpretive/83005
3. Jacobs S. D, DeMott R. W, Oxley K. D, Laboratory test handbook, 3 rd,Lexi comp,2004,P: : 899-900
4. Norbert W. Tietz, Clinical Guide to laboratory tests,Saunders 1983,ISBN 0-7216-8885-3, p: 344-346
5. LDN Labor Diagnostika Nord GmbH & Co. KG
6.  وزارت بهداشت وآموزش پزشکی: http://ehr2.behdasht.gov.ir/lab/test/printTest/285