نام اختصاری:HAV- Ab

سایر نام ها: Anti-HAV IgG - IgM  ، Anti-HAV Total Antibodies، Anti-Hepatitis A، Hepatitis A Antibody، Hepatitis A Viral Antibody

بخش انجام دهنده: ایمونولوژی

نوع نمونه قابل اندازه گیری: سرم، پلاسما ( هپارینه، سیتراته و  EDTA دار ).

حجم نمونه مورد نیاز: 1ml 

شرایط نمونه گیری:

 1. نیاز به ناشتایی نمی باشد.

2. نمونه گیر باید  قابلیت انتقال هپاتیت از طریق خون آلوده را در نظر بگیرد.

ملاحظات نمونه گیری:

1.  محل خونگیری را از نظر خونریزی بررسی نمایید.

2.  به بیمار مشکوک به هپاتیت گوشزد نمایید که از تماس نزدیک با سایر افراد پرهیز کند.

3.  تا زمانی که نتایج سرمی خلاف آن را ثابت ننموده، بیمار را باید آلوده در نظر گرفت.

4.  پس از نمونه گیری سوزن سرنگ را بلافاصله در ظرف مخصوص (Safety box) بدور اندازید.

5.  در صورت نمونه گیری در خارج از آزمایشگاه، نمونه را سریعاً به آزمایشگاه بفرستید.

6.  برای بیماران مشکوک به هپاتیت فرمی از سابقه ابتلاء به بیماری را یادداشت کرده و آن را مستند کنید.

موارد عدم پذیرش نمونه:

ü       نمونه همولیزه خفیف و شدید.

ü      نمونه لیپمیک شدید.

ü     نمونه ایکتریک شدید.

ü     فریز کردن و ذوب کردن مکرر

ü استفاده از نمونه های حاوی فیبرین، آلودگی میکروبی و  غیر شفاف توصیه نمی شود.

شرایط نگهداری:

§   نمونه خون را در ظرف 24 ساعت سانتریفیوژ کرده و سرم را از لخته جدا نمایید.  نمونه به مدت 24 ساعت در دمای اتاق  و 7 روز در ◦c 4 پایدار است.

§   برای نگهداری طولانی تر نمونه را در ◦c 20-  قرار دهید.

         کاربردهای بالینی:

1.  تشخیص و تأیید  ابتلا به عفونت ویروسی هپاتیت A.

2.  پایش بیماران دچار یرقان.

3.  افتراق هپاتیت A از انواع دیگر هپاتیت.

4.  ارزیابی میزان ایمنی بدن نسبت به HAV.

 روش مرجع: ELISA  (Enzyme-linked immunosorbent assay)

روش ارجح: ELISA

سایر روشها: RIA،  MEIA (Microparticle enzyme immune assay ) ، کمی لومینوسانس.

مقادیر طبیعی: منفی (عدم حضور آنتی بادی در سرم)

تفسیر: ویروس هپاتیت A را در ابتدا هپاتیت عفونی می نامیدند. دوره کمون آن در حدود 2 تا 7 هفته می باشد. ابتلا به ویروس از طریق غذا یا آب آلوده صورت گرفته و مسری می باشد. در طی عفونت فعال، HAV از مدفوع دفع می گردد. آنتی بادی به دو شکل IgM و  IgG توسط روشهای ایمونواسی قابل شناسایی است. حضور IgM در سرم نشاندهنده حاد یا تحت حاد بودن بیماری است . IgM در حدود 3 تا 4 هفته پس از تماس و درست پیش از افزایش آنزیمهای کبدی در خون افزایش می یابد. سطح IgM غالباً در طی 8 هفته به حد طبیعی باز می گردد. حضور IgG در سرم نشاندهنده عفونت سابق به این ویروس و یا دوره نقاهت عفونت می باشد. تقریباً نیمی از مردم در طول حیات خود، دارای این آنتی بادی می باشند که معمولاً فاقد اهمیت بالینی می باشد. سطح خونی IgG تقریباً دو هفته پس از IgM رو به افزایش می گذارد و به آهستگی به حد طبیعی باز می گردد.

IgG تا بیش از 10 سال پس از عفونت نیز قابل سنجش است. به ندرت شکلی از HAV به صورت بیماری فولمیننت (Fulminant disease) تظاهر می یابد که اغلب کشنده است. موارد زیادی از  ابتلا به هپاتیت A  به صورت ساب کلینیکال در کودکان مشاهده شده است.

عوامل مداخله گر :

·   نمونه های دارای فیبرین، آلودگی میکروبی، همولیزه ، لیپمیک و ایکتریک  موجب تداخل در آزمایش می گردد.

·   استفاده از سدیم اُزاید به عنوان نگهدارنده در روش های ایمونو اسی به دلیل واکنش آنزیمی با کونژوگه موجب تداخل در نتایج آزمون می گردد.

توضیحات:

§   هنوز آزمایشهای مناسب ایمونولوژیکی برای تشخیص آنتی ژن HAV ابداع نشده است.

§   در افرادی که  اخیراً انتقال خون داشته اند یا ایمونوگلوبولین دریافت نموده اند، ممکن است نتایج مثبت گذرا مشاهده شود.

منابع :

1.  کتاب جامع تست هاي تشخيصي و آزمايشگاهي پاگانا- دکتر مهتاب جعفر آبادي آشتياني و همکاران- نشر جامعه نگر

2.  سايت مايو کلنيک (Mayo mediacal laboratories).

3.  سایت www.cdc.gov/ncidod/diseases/hepatitis/index.htm

4. Jacobs S. D, DeMott R. W, Oxley K. D, Laboratory test handbook, 3 rd,Lexi comp,2004, page 698.