نام اختصاری:  T₃

سایر نام ها: تری یدوتیرونین، Total T₃

بخش مورد انجام: آنالیز هورمون

نوع نمونه قابل اندازه گیری: سرم

حجم نمونه مورد نیاز: 0.6 ml

شرایط نمونه گیری:

1. نيازي به ناشتايي نمي باشد.

2. بیمار با تأیید پزشک باید هر گونه داروی مؤثر بر نتایج آزمون را قبل از نمونه گیری قطع نماید.

ملاحظات نمونه گیری:

1. سابقه و مصرف دارويي بيمار را بررسي نمائيد.

2.  مصرف اخیر هرگونه داروي مرتبط با تست را سوأل نموده و روي برگه بيمار ثبت نمائيد.

3. سن مراجعه کننده حائز اهمیت بوده و آن را در برگه آزمایش درج کنید.

موارد عدم پذیرش نمونه: نمونه شدیداً همولیز مورد قبول نمی باشد.

شرایط نگهداری:

 1. سرم میبایست در ظرف 48 ساعت جدا گردد.

2. نمونه به مدت 7 روز در ^◦c4 و 30 روز در ^◦c20-  پایدار است.

کاربردهای بالیني :

1.       تشخيص هيپرتيروئيدي ( پرکاری تیروئید) بویژه در بیماران با TSH پایین و T₄  طبیعی.

2.       ارزيابي درمان جايگزيني و سركوبگر تيروئيد.

3.       تشخيص توكسيكوز T₃ ( T₃ افزایش یافته همراه  با T₄ طبیعی ).

روش مرجع: RIA

روش ارجح: کمی لومینوسانس، الکترو کمی لومینوسانس

سایر روشها: fluorescence polarization immunoassay (FPIP)، fluorometric immunoassay،

.ELISA                  

مقادیر طبیعی :

تفسیر: در پرکاری تیروئید معمولاً سطح T₄ و T₃ بالا می رود، اما در یک زیر مجموعه کوچکی از بیماران مبتلا به پرکاری تیروئید تنها سطح T₃ بالا (مسمومیت T₃) است. در کم کاری تیروئید، T₄ و T₃ کاهش یافته است. سطح سرمی T₃ غالباً در بیماران یوتیروئید (euthyroid) کاهش یافته است. افزایش سطح T₃  بیشتر از 3.2 nmol/L در بزرگسالان و بیشتر از 3.7 nmol/L در کودکان نشان دهنده پرکاری تیروئید و یا افزایش پروتئین های متصل شونده به هورمون تیروئید است. سطح غیر طبیعی (بالا و یا پایین) از پروتئین های متصل شونده به هورمون تیروئید (عمدتاً آلبومین و گلوبولین متصل شونده به تیروئید) ممکن است منجر به غیر طبیعی شدن غلظت T₃ در بیماران یوتیروئید گردد.

افزایش سطح :

ü   هيپرتيروئيدي اوليه (بیماری گريوز، بیماری پلامر، آدنوم توكسيك تيروئيد). در این بیماریها با وجود تحریک نا کافیTSH، تولید  T₃ افزایش می یابد.

ü     تيروئيديت حاد ( تيروئيد هاشيموتو)

ü     هيپرتيروئيدي مصنوعي؛ در افرادی که خودسرانه و بدون تجویز پزشک T₃ مصرف می نمایند.

ü      استروما اواري؛ بافت نابجای تیروئید در تخمدان یا هر کجای دیگر بدن که موجب تولید T₃ اضافی می گردد.

ü      افزايش TBG؛ در شرایطی مانند بارداري، هپاتيت، هيپرپروتئينمي مادرزادي، موجب افزایش T₃ می گردد.

کاهش سطح :

ü     هيپوتيروئيدي (مانند كرتينيسم- برداشت غده با عمل جراحي- ميكسدم). در این بیماریها با وجود تحریک کافی TSH، تولید  T₃ کاهش می یابد.

ü      نارسايي هيپوفيز و نارسايي هيپوتالاموس

ü      سوءتغذيه پروتئين

ü      كاهش پروتئين در بدن ( مانند سندرم نفروتيك)

ü      كمبود يد

ü      بيماري هاي غير تيروئيدي ( نارسايي كليه، بيماري كوشينگ، جراحي، سيروز، سرطان پيشرفته)

ü      بيماري هاي كبدي

عوامل مداخله گر:

§        تجویز اخیر رادیو ایزوتوپها در روش های رادیو ایمونو اسی (RIA) موجب نامعتبر شدن نتایج می گردد.

§        بارداری موجب افزایش سطح T₃ می شود.

§    افراد در معرض تماس با حیوانات ممکن است دارای آنتی بادی ضد حیوانی (anti-animal antibodies) باشند. این آنتی بادیها (anti- T₃ antibody) ممکن است در روشهای ایمونو اسی تداخل کرده و نتایج نا معتبر حاصل شود.

داروهای افزایش دهنده : استروژن، متادون، ضد بارداری خوراکی (ocp) و هروئين.

داروهای کاهش دهنده : استروئيد هاي آنابوليك، آندروژن ها، فني توئين، پروپرانولول، رزرنين، ساليسيلات ها (با دوز بالا) و  دگزامتازون.

توضیحات:

·      آزمون T₃ غالباً برای تشخیص پر کاری تیروئید بکار می رود.

·   سنجش T₃ براي تشخيص هيپوتيروئيدي چندان مفيد نمي باشد زيرا بيماري هاي غير تيروئيدي مي توانند با كاهش تبديل كبدي T₄ به T₃ ، از سطح T₃ بكاهد.

·      T₃ به عنوان شاخصی جهت غربالگری عمومی از جمعیت بدون ظن بالینی به پرکاری تیروئید، کارآمد نیست.

·      این آزمایش با آزمایش برداشت رزینی T₃  (T₃ uptake) تفاوت دارد.

منابع:

1.      Jacobs S. D, DeMott R. W, Oxley K. D, Laboratory test handbook, 3 rd, Lexi comp, 2004

2.      Tietz Text book of Clinical Chemistry, 3^rd ed. Burtis CA and Ashwood ER, eds, Philadelphia, PA: WB Saunders  Co, 1999, 1496 – 529.

3.        کتاب جامع تست هاي تشخيصي و آزمايشگاهي پاگانا- دکتر مهتاب جعفر آبادي آشتياني و همکاران- نشر سالمي

4.        کتاب جامع تجهيزات آزمايشگاهي فرآورده هاي تشخيصي- دکتر حميد رضا سقا و همکاران- نشر مير