ظاهرا خطر سرایت کووید۱۹ در سفرهای هوایی پایین‌تر از آنچه هست که تصور می شده و مسلما پایین‌تر از سرایت در ساختمان‌های اداری، کلاس‌های درس، سوپرماکت‌ها و بازارها و قطار و مترو می‌باشد.

چقدر هوا در بخش مسافر هواپیما پاک است؟

در هواپیماهای پیشرفته جدید، هوا به داخل کابین مسافر از مجاری سقف وارد می‌شود و به سمت پایین و خارج جریان می‌یابد. طراحی هواپیما طوری است که هوا در امتداد هر ردیف صندلی وارد و از همان ردیف خارج می‌شود و میزان بسیار اندکی جریان هوا به سمت جلو عقب و بین ردیف‌های نزدیک وجود دارد که امر باعث می‌شود انتقال ذرات تنفسی در هواپیما بسیار محدود باشد. 

از سوی دیگر جریان هوا در هواپیماهای جدید بسیار سریع‌تر از محیط‌های ساختمانی مجهز به تهویه هواست و نیمی از این جریان هوایی، هوای تازه‌ای است که از خارج از هواپیما مکش می‌شود و نیمی دیگر نیز که از داخل می‌باشد از سیستم بازیافت HEPA filters که بسیار پیشرفته است، رد می‌شود. بنابراین بیشتر باید ریسک موجود ناشی از تماس مستقیم بین مسافرین را کنترل نمود. البته پشتی‌های بلند صندلی خود یک سد خوب است و مسافرین اکثرا ثابت در جای خود می‌نشینند و کمتر در تردد هستند و کم پیش می‌آید که صورت به صورت شوند. 

علی‌رغم تعداد زیاد سفرها و مسافرین اما گزارشات از ابتلای داخل پرواز در جهان بسیار کم است (تا بحال ۴۲ مورد در کل) در حالیکه در یک گزارش از چین، ۲۳۰۰ ابتلا در ترن‌های سریع‌السیر ذکر شده که حدود ۰/۳٪ کل مسافرین بود. 

میزان پایین خطر ابتلا در هواپیما با استفاده از ماسک و سایر پوشش‌های ایمنی کمتر هم می‌شود. 

چه گام‌هایی باید برای کاهش خطر در فرودگاه‌ها و خطوط هوایی برداشته شوند؟ 

روش‌های کاهش خطر در فرودگاه‌ها و هواپیماها عبارتند از: ۱)  آزمایش دمای بدن و یا پرسش از علائم همانند تب، از دست دادن بویایی، لرز، سرفه و تنگی نفس، ۲) افزایش سطح تمیزکاری و ضدعفونی محیط، ۳) boardingو دریافت بار بدون تماس دست contactless باشد، ۴) استفاده اجباری از ماسک، جداسازی و رعایت فاصله اجتماعی ممکن در فرودگاه و داخل هواپیما، ۵) مراقبت در هنگان توزیع غذا و نوشیدنی (انجام حداکثر احتیاط)، ۶) محدود کردن تردد در راهروهای هواپیما و مراقبت از تماس دست بهنگام استفاده از دستشویی، ۷) مراقبت از پرسنل کابین و چک دائم آنها، ۸) امکان ردیابی تماس‌های مشکوک.

مسافرین چه تمهیداتی می‌توانند بکار ببرند؟ 

پوشیدن ماسک، عدم مسافرت در صورت احساس ناخوشی از هر نوعی که ممکن است علائم مشترک داشته باشند، محدود نمودن بار دست، رعایت فاصله اجتماعی ممکن، گزارش بیمار بودن احتمالی دیگران به پرسنل فرودگاه و یا مهمانداران، اگر دریچه باد بالای سرتان وجود دارد آن را طوری تنظیم کنید که مستقیم به سر و صورت و با حداکثر شدت بوزد و بطور مرتب دست‌ها نیز ضدعفونی شوند (ترجیحا با محلول‌های حاوی الکل ۷۰٪) و به وسایل و اطراف دست نزنند و صورت خود را لمس نکنند.

🔺نتیجه می‌گیرم که پروازهای هوایی از بسیاری دیگر از روش‌های تردد کم خطرتر می‌باشد و روش جایگزین خوبی برای سفرهای ضروری و اجتناب ناپذیر است.

اما نکته‌ای که در این مقاله به آن اشاره شده تجهیزات و تهویه هوای در هواپیماهای جدید پیشرفته ایت، اکنون سوال این است که آیا مشمول ناوگان خطوط هوایی ما نیز می‌شود. در این خصوص کارشناسان سازمان هواپیمایی و مهندسین مربوط باید اظهار نظر نمایند. بهر حال در مجموع می‌توان گفت که در هر صورت سفر با هواپیما بهتر از هر وسیله نقلیه عمومی دیگر است.

✍دکتر حسن رودگری

دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

منبع:

JAMA network, 01.Oct.2020

doi:10.1001/jama.2020.19108