حقایق کلیدی:

• واژینوز باکتریایی شایع ترین علت ترشحات واژن در بین زنان در سنین باروری است.
• شیوع واژینوز باکتریایی در کشورها و گروه های جمعیتی متفاوت است، اما بررسی سیستماتیک اخیر و متاآنالیز، شیوع جهانی واژینوز باکتریایی  را در بین زنان در سنین باروری از 23 تا 29 درصد نشان می دهد.
• زنان فعال جنسی عمدتاً  تحت تأثیر استفاده نامناسب از کاندوم و افزایش تعداد شرکای جنسی جدید قرار دارند.
• واژینوز باکتریایی خطر ابتلا به HIV و نیز انتقال سایر بیماری های مقاربتی را افزایش می دهد و در صورت عدم درمان می تواند منجر به عوارض نامطلوب بارداری شود.

بررسی اجمالی:

واژینوز باکتریایی یک بیماری شایع در زنان است. این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که تعادل طبیعی میکروارگانیسم‌ها در واژن مختل شود. واژینوز باکتریایی می تواند از طریق تماس جنسی گسترش یابد. خطر ابتلا به واژینوز باکتریایی هنگام تماس جنسی با شریک جدید و عدم استفاده صحیح و مداوم از کاندوم افزایش می یابد. اگرچه این بیماری در سطح جهانی رخ می دهد، اما در محیط های کم منابع و مناطق با دسترسی محدود به مراقبت های بهداشتی رایج تر است. در حالی که علت دقیق واژینوز باکتریایی مشخص نیست، چندین باکتری با آن مرتبط هستند.  بسیاری از این باکتری ها به طور معمول در واژن سالم نیز یافت می شوند. واژینوز باکتریایی  می تواند از رشد بیش از حد پاتوژن هایی مانند Gardnerella spp., Prevotella spp., Mobilincus spp Megaspahera spp., Sneathea spp.  و گونه‌های بی‌هوازی واژن ایجاد شود. این باکتریها، مخلوط با گونه‌های زیاد دیگری هستند که رشد کرده و جایگزین لاکتوباسیل‌های مفیدی می‌شوند که به حفظ محیط سالم واژن کمک می‌کنند.

علائم:

علائم می تواند از نظر شدت متفاوت باشد. برخی از افراد مبتلا به واژینوز باکتریایی ممکن است متوجه هیچ علامتی نشوند. علائم رایج عبارتند از: 

• ترشحات غیر معمول از واژن که ممکن است نازک و خاکستری روشن یا سفید باشد.
• بوی شدید ماهی یا کپک زدگی از واژن
• خارش یا سوزش در اطراف واژن
• سوزش در هنگام ادرار

واژینوز باکتریایی یک بیماری شایع است و معمولاً عوارض جدی ایجاد نمی کند. با این حال، در صورت عدم درمان می تواند منجر به موارد زیر شود:

• مشکلات در بارداری (به عنوان مثال، سقط جنین خود به خود و زایمان زودرس)
• خطر ابتلا به عفونت های مقاربتی از جمله HIV 
• بیماری التهابی لگن(PID)

پاکسازی و دوش واژن می تواند خطر ابتلا به واژینوز باکتریایی را افزایش دهد.

تشخیص:

برای تشخیص واژینوز باکتریایی، پزشک ابتدا در مورد سابقه پزشکی و جنسی بیمار می پرسد و یک معاینه تناسلی برای بررسی وجود ترشحات واژن انجام می دهد. تشخیص واژینوز باکتریایی شامل استفاده از تست های آزمایشگاهی همراه با یافته های بالینی است. یکی از روش های رایج تست رنگ آمیزی گرم(Gram stain) است که از یک میکروسکوپ نوری برای بررسی اسمیر واژن استفاده می کند. اگر واژینوز باکتریایی وجود داشته باشد، آزمایش، فراوانی کوکسی های گرم مثبت و گرم منفی همراه با کاهش لاکتوباسیل های گرم مثبت (معیارهایNugent) را نشان می دهد.

واژینوز باکتریایی همچنین بر اساس وجود معیارهای زیر (معیارهای Ansel) قابل تشخیص است:

• وجود ترشحات سفید همگن واژن: ترشحات واژن اغلب با لایه نازک و همگن مایل به خاکستری، سفید و چسبنده به دیواره واژن است (هیچ التهاب آشکاری وجود ندارد، از این رو به جای واژینیت، از اصطلاح واژینوزیس در این مورد استفاده می شود).
• با اندازه گیری سطح اسیدیته ترشحات واژن از طریق آزمایش pH (pH  بیشتر از 4.5) 
•  وجود بوی آمین هنگامی که هیدروکسید پتاسیم به مایع واژن اضافه می شود (معروف به تست Whiff)، می تواند نشان دهنده واژینوز باکتریایی باشد.  
• حضور سلول‌های با عنوان Clue cells  در زیر میکروسکوپ یک نمونه مرطوب از ترشحات واژن.

ارزیابی های بالینی و آزمایشگاهی برای واژینوز باکتریایی می تواند تحت تأثیر عواملی مانند فعالیت جنسی اخیر، چرخه قاعدگی، دوش واژن  و استفاده از عوامل ضد میکروبی باشد. در مواردی که تشخیص آزمایشگاهی امکان پذیر نیست، رویکرد سندرمی برای تشخیص و درمان ترشحات واژن پیشنهاد می شود. زنانی که از ترشحات واژن شکایت دارند برای واژینوز باکتریایی و تریکومونیازیس درمان می شوند. مترونیدازول برای هر دو واژینوز باکتریایی و تریکوموناس اندیکاسیون دارد.

درمان:

واژینوز باکتریایی قابل درمان است. واژینوز باکتریایی بهتر است با آنتی بیوتیک مترونیدازول خوراکی درمان شود.

درمان های دیگر عبارتند از:

• ژل مترونیدازول 
• تینیدازول 
• کلیندامایسین 
• ژل کلیندامایسین

در صورتی که پزشک به تشخیص مطمئن نباشد یا بیمار به درمان جواب ندهد می توان سایر عفونت ها را با علائم مشابه آزمایش کرد، از جمله: 

• نایسریا گونوره (باعث سوزاک می شود)
• کلامیدیا تراکوماتیس (باعث کلامیدیا می شود)
• مایکوپلاسما ژنیتالیوم (می تواند باعث عفونت دستگاه تناسلی شود)
• تریکوموناس واژینالیس(باعث تریکومونیازیس می شود).

این عفونت ها ممکن است به درمان های متفاوتی نیاز داشته باشند.

منبع:

https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/bacterial-vaginosis