🖌 استفاده از واکسن های مبتنی بر پایه وکتور ادنو ویروس و یا بر پایه mRNA باعث افزایش ایمنی زایی در افرادی که دوزهای نخست را از پلتفرم واکسن غیرفعال دریافت نموده اند  می شود. 

🖌 استفاده از پلتفرم واکسن بر پایه mRNA در افرادی که دوزهای نخست واکسن را از پلتفرم بر پایه وکتور آدنوویروس دریافت نموده اند موجب افزایش ایمنی زایی این واکسنها می شود، در حالیکه با ترکیب این واکسن ها با واکسن های غیرفعال افزایش ایمنی زايی مشاهده نشده است. 

🖌 افرادی که دوزهای نخست خود را با پلتفرم بر پایه mRNA دریافت نموده اند استفاده از پلتفرم واکسن هایی بر پایه وکتور آدنو ویروس و یا پلتفرم‌ واکسن غیر فعال تاثیر واضحی در افزایش ایمنی زایی نشان نداده است. اما با اینحال پیشنهاد شده است در صورتیکه امکان دسترسی به واکسن بر پایه mRNA در افرادی که دوزهای نخست خود را از این پلتفرم استفاده نموده اند موجود نباشد، میتوان از واکسن با پلتفرم‌ بر پایه وکتور آدنوویروس استفاده نمود.

🖌این داده ها حکایت از آن دارد که سیستم ایمنی پیچیده و پر رمز و راز انسان با وجود تفاوت های شگفت انگیز و دقیق ایمونولوژیک از قوانین مشابهی هم پیروی می‌کند.  

🖌آنچه که ماه ها پیش و زمانیکه موضوع استراتژی میکس اند مچ مطرح شد بدان اشاره کرده بودم که استفاده از استراتژی هترولوگ در واکسیناسیون کووید-۱۹ بدان معنا نیست که بتوان هر پلتفرمی را با پلتفرم دیگر ترکیب نمود و شرط ایمنی سازی بهتر در این استراتژی این است که دوز دوم و یا سوم‌ از پلتفرمی استفاده شود که بر پایه داده های موجود ایمنی زایی آن بیشتر و یا دست کم برابر با پلتفرم مورد استفاده قرار گرفته شده در دوز های پیشین آن باشد در این نکته نهفته بود.

برای این از دید من آپ گریت کردن پاسخ ایمنی

( Upgrade of the Immune response )

 باید شناخت ما نسبت به زوایای بسیار ناشناخته پروسه ایمونولوژیک و بيولوژی سلولی و مولکولی نسبت به این ویروس افزایش یابد.

پروفسور علیرضا رنجبر؛  بن آلمان 

استاد ممتاز بیماری‌های کودکان و نوجوانان،  ایمونولوژی و آلرژی مولکولی و بالینی و مدیر گروه تخصصی فارمامدیکال